VOV4.K’ho - Broa\ mù bơh bơnơm bềng bơta kal ke bơh làng bol kòn cau Hà Lăng tàm ntum Rờ Kơi, kơnhoàl Sa Thầy, càr Kon Tum bulah neh rlau 35 nam do, mơya kung gam bè pa mo tàm bồ tơngoh kah wơl  bơh ua\ ngan cau dê. Sơr lèt gan  jơnau sơntơm sa\ bơh mò ồng dê nàng geh rài kis bè ngai do, ờ cau lơi hui\ dà kơlhề bơh ồng A Gin dê la kuang atbồ  đơng lam Đảng sơnrờp tàm ntum.

            Lơh bè lơi nàng làng bol hờm ndul? Hờm ndul den bồ tơnggoh geh ngac… hơ\ la jơnau ờ suk ngan bơh ồng A Gin cau lơh kuang atbồ đơng lam Đảng sơnrờp bơh ntum Rờ Kơi, kơnhoàl Sa Thầy, càr Kon Tum.

            Broa\ lơh mù bơnơm bềng bơta bòl glar bơh làng bol kòn cau Hà Lăng tàm ntum Rờ Kơi, kơnhoàl Sa Thầy, càr Kon Tum bulah neh 35 nam, mơya gam bềng bơta tềl gam kah ngan sùm tàm bồ tơnggoh bơh ua\ ngan cau. “Sơnđoh cơnđoà bơh jơnau sơntơm sa\” bơh mò pàng  nàng geh rài kis bè tu\ do, ờ cau lơi hiu\ dà kơlhề bơh ồng A Gin-cau lơh kuang atbồ đơng lam đảng ntum bơh sơnrờp.

            Kòn đời jơh mè bèp bơh nam 14 sơnam, kis mờ wa glar ir, Gin dô bơh hìu lòt jat ka] màng. Lồi nam 1970, neh gơguh gơs đại uý bloh, Gin “pơrjum làng bol la nàng geh cri bơyai dùl broa\ kuơ màng ngan: Mù bơh bơnơm nàng ơm kis kơljap jat gùng dà broa\ lơh bơh Dà lơgar…”. Klo ồng đơs, dơ\ `ô sa lơ nga`  ngan nisơna ngềt ngơt cau đơs. Mù  bơh bơnơm ơ, tồr klo hiu\ lah ờ? Neh git nđờ rài  do ù kis bơh cau Hà Lăng la tàm gùl kơh bơnơm. Ù tiah lơyah la ù bơh cau cà. Ồng kờ` cèng làng bol tus tềng bơta chơt hô ah?  Rlau rhiang bơr đơs geh đơs bal bè hơ\. Geh cau den sơpah…

            Kơp jơh cau jơh gơ jra`, lồi dut ồng A Gin hơ\ sồng ntàu. Ồng lùp “Tu\ rài yau làng bol lòt jat ka] màng la nàng kờ` geh bơtuah lah ờ? Mù tàm tiah ring geh rơndeh dờng pơndiang tơl bơta geh tus tàm [òn, geh đèng pờ àng, sền geh tivi, geh gùng nàng làng bol lòt nhơl, bè hơ\ lơngai lah ờ hala sùm bè pì ơm tàm trồm kờ` rlau bè do?

            Hơ\ sồng jơh mờ cau ơm ngềt ngơt. Jơnau gam geh ai go\ gơbàn jơng tang ngan bè ce nisơna geh gơ  thùal wơl…Dilah bè hơ\ den he lòng tơ lòng, lơh tis jơnau gùng yau lam bơh mò pàng nàng sền? “Tu\ hơ\ a` geh đơs bu gơ bè hơ\ nàng làng bol ntrờn bơh [òn, ai jơnau geh đèng, geh gùng sơnơng la gam ngài ngan rlau mờ tu\ mò ồng mpau sơnyùr kòi drờm mờ tiang rpu” ồng A Gin nho\ chờ hờp. Den tàng, tu\ do neh pal kong! Mù bơh bơnơm ờ hềt duh ơnih ơm den ala\ [òn neh ờ suk ngan. Ồs đèng den ờ go\ tềng lơi neh la bè hơ\, brê den ờ geh mờ mus mìr.

            Rê kis wơl hờ bơnơm den ờ gơtùi, ơm wơl den jơ gloh. Lơh tơl cau gơbàn bè do la  tìs dờng A Gin! {òn lơi kung bè dà duh gam rơng glak gơbàn bơno\p dơp. Geh cau jòi nàng gơsơt A Gin nàng hừ nùs “Broa\ neh bè do mờ gơ lơh kui kuơ la chơt. Pal jòi gùng bơrkuat nàng sồ”. Kờp du\ bơh tơl bơta, A Gin go\ broa\ lơh lài jơh la pal lơh geh làng bol in hờm ndul. Ndul hờm den bồ tơnggoh geh nga]…Nàng rcang tus làng bol ơm kis kơljap dùl ba\ tiah, lài hơ\ cau ling  Sư đoàn 10 neh dong làng bol tus rồ sre lơh kòi di 50 lồ. Mìng kờ` geh sih kòi la geh phe sa, mơya neh nđờ dơ\ A Gin lam sồr, đơs lơ gah jơh bơr kung ờ cau lơi bài.

            Jơnau yau lam bơh nđờ rài do bơh cau Hà Lăng mìng mờng lơh kòi mìr. Ndu yàng kòi mìr neh mờng ngan tàm glah, neh mờng ngan tàm ndul. Do lơh kòi sre, soàn kòi yau, kòi pa geh gơ tam lơh den cau gơbàn kòp chơt gời…Bè do den pal sền go\ mờ mat, pal sa mờ bơr den cau hơ\ sồng sang bơhìan  bơr ngơl gơla bơh yau do. A Gin lam sồr A Bó, A Nhỏ 2 cau kuang neh jơh sơnơm lơh  broa\ bal mờ ồng lik lơh.

            Lơh den kung bòl glar ngan tài A Gin kung mìng git ê\t ngan tu\ tam kòi tu\ lòt ling. Gơya, bơh bè ka` neh wàr tềng sơna, broa\ lơh ờ git den lùp cau ling. Ờ git tai den guh tus kơnhoàl…Mò ồng yau he đơs “bơta kal ke ờ jơnhua rlau mờ bồ kòn bơnus”, ngan gơ bè hơ\ ngan. Lồi nam hơ\, A Gin tơnhàu geh 5 tấn kòi. Pơnrơ A Gin pas kòi rlau mờ cau tờm [òn rài yau lơh geh lơh gơ kìng càl  tơl [òn. A Gin ai ma\y kòi jơh, hơ\ sồng yal: Cau lời kờ` den tus te\ ai rê sa. Gam jơ gloh dờng ngan, ờ cau lơi  khin tus. Ngòt bơhìan mò ồng bơh yau, kung tờm ngan la bơh bơsìl. Ala\ hìu jơgloh ngan A Gin neh pal tus cèng pà phe.

            “Tru\ sào te\. A Gin ờ chơt, den tơl cau kung ờ geh bơta lơi sơl ờ!”. Ala\ bơta nho\  lơh bè nàng pồn bơta bàs. Geh cau nhìm “Ờ geh A Gin la kong mờ chơt jơgloh gơbloh…”. Geh phe sa tus tơl cau  tơnơ\ kàl nam hơ\, A Gin mut lơh broa\ rơndap [òn. Cau Hà Lăng jơh nđờ rnàng drờm kis bal tàm dùl hìu jòng, mờ ờ bài ơm rềp gùng, ờ tam phan lơi tàm sươn. Ờ tam gơl bơhìan do den ờ gơtùi lơh sa sươn rhàng, bơtàu tơngguh rài kis…Klo A Gin tơlik “kơrnuat” cau kra den nhìm bơh tài ngài kòn sau, tài lơh gùng mùt tàm [òn den cà git gùng geh mut tus kup. Cau kơnòm den gơ jra` tài ờ geh ơm rềp bal…Den la tu\ rơndeh cò geh cò gùng tàm [òn, ala\ cau gal geh dùl na\ pồt tàm bềl  tus kơryan rơndeh. Ntoat tus mo, A Gin git cau tus kơryan la ồng A Nit “Ơ ồng Nit, gùng do geh lòt gan hìu A Gin lài. Dilah cà tus, gơ geh kup A Gin lài. Git  gơ gơ kup A Nit, A Gin geh tơm màng wơl he dê, ai dilah ờ den A Nit pal kong lơh glài, di lah ờ?”. Bol pơnu klo bè hơ\ den nho\. A Nit go\ tơl na\  cau geh lòt ndai jơh den neh cèng bềl rê wơl phùt…

            A` geh jòi ngan  dùl bơta tềl yau gam wơl bơh ntum Rờ Kơi rbah, bơrngơl gơ la rài yau hơ\ òr mờ ờ geh go\ ngan tai. Rờ Kơi tu\ do neh drờm bè dùl [òn drà dềt kơnờm geh tơl broa\ lơh kòi sre, tam cao su, kơphe. Ala\ bơhìan yau ờ gơtùi sang bơh làng bol [òn lơgar bal mờ A Gin tu\ do neh gơ gơs jơnau yal yau. 

                                                Jat VOV4 -]au mblàng K’ Brọp