VOV4.K’ho- Jăt khà kờp bơh Uỷ ban kờp sền, tiah làng bol kòn cau geh di pơgăp 1 rơbô 300 nă cau gơtìp kòp HIV pa, tàm hơ\ geh di pơgăp 400 nă cau là làng bol kòn cau. Geh ờ uă cau gơwèt hìu rơ[ah, hìu ndrờm mờ rơ[ah geh dờp broă dong kờl bơh mpồl bơtiàn pah nhai.

Mơya, jăt mờ broă tơrgùm bơh Uỷ ban kờp sền dê, pơn ndrờm mờ nam 2018, khà cau geh go\ gơtìp mờ kòp HIV tàm tiah làng bol kòn cau mờ tiah kơh bơnơm geh gơmù. Cồng nha do geh bơh ală broă lam sồr uă bơta, tơngu me tam gơl pa, pơgồp bal tàm broă tơnguh jơnau g^t wă bơh làng bol kòn cau bè kòp HIV/AIDS loh làng ngan.

Bè tàm càr Yên Bái, ală nam do, broă rơcang sơndră mờ kòp HIV/AIDS tàm càr Yên Bái geh uă tam gơl niam. Ồng Nguyễn Văn Hà, kuang atbồ anih tờm sền gròi kòp tê jê să càr Yên Bái pà g^t, broă bơyai lơh rơcang sơndră mờ kòp HIV/AIDS neh lơh jăt bơh càr tus tơn tàm ală xã. Tàm hơ\ Sở Y tế là anih duh broă sùm mờ neh lơh niam broă pơlam, bơyai lơh ală broă rơcang sơndră mờ kòp HIV/AIDS tàm gùt càr.

Broă kuang bàng lơh broă rơcang sơndră mờ kòp HIV/AIDS geh gơguh mờ tơnguh uă bơta pràn broă lơh, gàr niam broă lơh jăt ală broă pal geh lơh sùm mờ geh cồng nha. Kuơ màng, broă lam sồr kung geh sền gròi mờ yal tàm ală anih yal tơng^t bal mờ ală broă lam sồr mpồl dềt, lam sồr tàm mpồl bơtiàn bal mờ tàm ală hìu sơnơm.

Bơh tu\ hơ\ neh lơh gơmù nùs nhơm tam cah is tàm nùs nhơm bơh làng bol mờ cau gơtìp kòp HIV/AIDS mờ neh ai geh ală cau do in tìp mờ broă lơh sơnơm mờ neh tus tơrgùm bal mờ mpồl bơtiàn.

-Broă kờ` lơh bơh ală nam pơn jăt tai là pơn jăt tai pờ ơnàng broă lam sồr, tus bal, kơrian tơmù bơta aniai, rơcang sơndră mờ broă gơtòp kòp HIV, khà cau lơh broă di gơlan gơtìp kòp uă geh tìp mờ broă rơcang sơndră mờ kòp HIV geh 80% tàm nam 2025 mờ geh 90% tàm nam 2030.

Pơn jăt tai pờ ơnàng mờ lơh uă broă bơto pơlam, xét nghiệm. Bol a` pơn jăt tai chồl pràn ală broă lam sồr, tam gơl broă rơcang sơndră mờ kòp HIV/AIDS, lơh uă bơta broă mờ ală broă lơh bal mờ tơngu me lam sồr, pơgồp bal yal tơng^t mờ lam sồr tơn bal mờ yal tơng^t là di tàm broă lơh.

Kung ndrờm bè hơ\ sơl, càr Hà Giang tàm tơngai do kung neh chồl pràn ală broă lam sồr rơcang sơndră geh cồng nha nàng tam gơl bơh jơnau g^t wă tus mờ broă lơh bơh mpồl bơtiàn sền gròi, dong kờl, ba` tam cah is gơwèt mờ cau gơtìp kòp HIV/AIDS. Kờ` tơmù ờ uă ngan broă cau gơtìp kòp HIV gơguh uă.

Pah nam, anih tờm rơcang sơndră mờ kòp HIV/AIDS càr Hà Giang neh tus bal tàm broă kơrian, tơmù bơta aniai tàm ală kơnhoàl, [òn dờng mờ jơnau kờ` geh 3 ờ; ờ gam geh cau gơtìp pa mờ HIV, ờ gam geh cau chơ\t tài kòp AIDS, ờ gam tam cah is mờ cau gơtìp kòp HIV/AIDS. Càr Hà Giang neh lam sồr geh jơnau “Gùt mpồl bơtiàn tus bal rơcang sơndră mờ mờ kòp HIV/AIDS”.

Jăt mờ hơ\, bơh bồ nam, anih tờm rơcang sơndră mờ kòp HIV/AIDS càr Hà Giang neh chồl pràn broă yal tơng^t tơn, sền kuơ mờ tơnguh uă broă lơh kung bè pờ ală ơdu\ bơto pơlam kuang đơng lam, kuang bàng lơh broă.

Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Tâm, lơh broă tàm anih tờm sền gròi kòp tê jê să càr Hà Giang pà g^t:

-Tàm do bol a` tu\ sơm kòp cau tus tus tàm do den ndrờm geh ală cau kòp sơn đờm tus mờ anih kham, tu\ lơi kung geh ală jơnau ngòt tam cah is mờ să tờm, mpồl bơtiàn. Mơya tu\ tus tàm do, den jơh ală mpồl y bác sĩ bol a` ndrờm jơh nùs.

Dơ\ bàr tai là bol a` kung tam pà jơh ală bơta mờ cau kòp, hơ\ sồng là ală jơnau yal bè să tòm bơh cau kòp nàng lơh bè lơi cau kòp go\ geh nùs nhơm tam pà bal mờ ală bơta kòp tê jê să tu\ do bơh cau kòp dê, lơh ngan lơh bè lơi tơn jơh bơta tam cah is bơh cau kòp mờ cau lơh sơnơm nàng broă sơm kòp bơh bol a` dê geh cồng nha niam rơlao.

Bồ nam do, Uỷ ban Dân tộc neh tơl^k rơndăp broă lam sồr tàm tiah làng bol kòn cau ờ gal bơnus mờ tiah kơh bơnơm rơcang sơndră mờ ma tuý, kòp HIV/AIDS.

Bơta do neh pà go\ broă lơh ngan “tơn jơh” jơnau yal bè kòp HIV/AIDS ai làng bol kòn cau bơh Uỷ ban Dân tộc dê, bơh tu\ hơ\ geh kơrian, wèt tus tơn jơh tơn kòp HIV/AIDS tàm tiah làng bol kòn cau.

Cau mblàng Ndong Brawl