VOV4.K’ho- Ƀòn A Kô D’hông, tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk ờ mìng tiơng pơn rơ mờ bơta niam brê bơnơm geh is bơh ƀòn lơgar kòn cau Rơđê bơh yau dê, mờ gam gơ kờñ ngan tài bơh ală phan sa bơkah krơi is ngan. Kềng gah bơnhă ồs tàm hìu jòng ờs mờng, năc lòt nhơl gơtùi sa phan sa ƀô thồm bơkah bơh tàm sre tàm mìr mờ ngan là bơh mpàng tê kòn cau Rơđê dê trŭ gơm.

Di lah làng bol mờ gơ̆p bơyô là cau kờñ lòt nhơl mờ sào sa, den broă sền gĭt ală phan sa bơkah bơh kòn cau Rơđê tàm ù tiah Tây Nguyên bềng tơngai càl dê geh dong gùng lòt sền gĭt phan sa Việt Nam sơlơ lila uă rlau tai. Bulah ờ hoan geh tŭ tơngai, den mìng ơm tàm anih tờm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk, năc lòt nhơl kung gơtùi sa ală phan sa bơkah krơi is bơh kòn cau Rơđê dê tŭ tus ƀòn A Kô D’hông.

Ƀòn A Kô D’hông niam bơnĕ neh gơ gơs là ù tiah nhơl chờ tiơng pơn rơ, mờ ală hìu bơhiàn yau bơh kòn cau Rơđê dê. Bal mờ hơ̆ là ală broă lơh niam chài rơgơi lila, gơ kờñ ngan. Bi Y Gia Buôn Yă là cau lơh broă kơnòm să bơh Tiah drơng broă ơm bĭc Ako Ea (gơwèt ƀòn A kô D’hông) yal mờ năc lòt nhơl.

Oh yal bè bơhiàn niam chài rơgơi bơh kòn cau Rơđê tàm tiah do dê. Tŭ tus ntùng guh he sền gŏ dùl gah ntùng guh geh 2 nơm toh mờ dùl gah den ờ geh. Bè ờs den năc lùp, oh geh mblàng yal loh làng tài bơh oh jat jơi đah mè, cau mè sùm là cau dờng ngan rlau jơh, den tàng oh wă năc, năc geh guh ntùng geh 2 nơm toh bơh cau mè dê, ai tŭ lik rê den năc gơtùi mù jat gùng sơlơ̆u wơl halà mù jat gùng yau kung gam gơtùi sơl.

“Sur trŭ gơm gơs poan bơta biăp” bơh kòn cau Rơđê dê ờ gơtùi ờ geh phan cik geh gar é mờ mrĕ lir hòi

Gơn năc cơnđòa guh rơlĕ rơlùn tàm ntùng hìu jòng dê, anih ñô sa Ako Ea bơh dùl hìu bơnhă kòn cau Rơđê dê wă năc mờ bơta ƀô thồm gơ hòi gơ jà ngan bơh phan sa gam bềng lìu bơta bơkah tàm bơnhă ồs. Tàm hơ̆, bơta bơkah krơi is ngan ờ gơtùi ờ geh, hơ̆ là, bơta hòi bơh mrĕ dê tàm jơh ală phan sa. Sa ris cĭk boh mrĕ, ƀŏ mờ boh mrĕ, hồl cĭk boh mrĕ, biăp tĕ boh mrĕ. Phan sa cĭk den pal sac rơ wah mrĕ lir mờ buh sin hơ̆ sồng ƀŏ geh bềng bơta ƀô thồm bơh bơta hòi dê. Klau pơnu Y Hem Bkrông, cau atbồ mờ kung là cau tờm trŭ gơm phan sa bơh anih tăc phan ñô sa dê yal broă trŭ gơm phan sa pơn rơ bơkah do, kal ke ngan rlau jơh bơh kòn cau Rơđê dê hơ̆ là phan sa vếch:

Trŭ gơm vếch hơ̆ den sồng là kal ke ngan, là phan sa bơkah pơn rơ bơh kòn cau Rơđê dê. Añ blơi klung pròc kòn bè rê, rào mờ boh gar, hồl di mơ, tah dềt den hơ̆ sồng tĕ hàn kòn cau, mrĕ lir. Jat broă trŭ gơm bơh làng bol kòn cau dê lài do den ờ gŏ chàng lài mờ tŭ tuh bal tàm glah ờ, gơm sin den hơ̆ sồng tĕ ală phan tĕ, nha ngo lò den gơlik phan sa vếch.

Phan sa kòn cau Rơđê geh bơta tàm bơr lŭ bal bơh phan lơh sơnơm, phan tĕ mờ phan ngui sa ris tàm bơta hòi, sràt mờ bơtang

Bàr pe nă cau digơlan ờ gơ kờñ mờ bơta bô bơh klung pròc kòn bè dê tàm phan sa vếch, mơya tŭ liăp dùl ết hơ̆ sồng ngan ngồn gơlơh bơkah ngan. Y Hem Bkrông yal, dilah kờñ sa blơn bơtang mờ phan sa do den koh blơn bơtăng, tĕ bal tàm glah, mơya mìng lời sin dimơ lơm, sa gơ lơh rơbă nàng lơh gơ kờñ tàm dờ. Mờ, tài bơh bè hơ̆, dùl phan sa ờ gơtùi lời tĕ ờ, là bơta ƀô thồm bơh biăp blơn bơtang, dùl bơta blơn sùm gơ hòn is tàm brê bơnơm. Khi ngui blơn uă tàm ală dơ̆ sào sa tàm hìu bơnhă dê, tàm ală phan sa hơ̆ geh biăp blơn gơm bal mờ ka rì. Bi Y Hem Bkrông yal:

Biăp blơn bơtăng bè ờs den oh gơm bal mờ ka rì dềt. Dilah ờ den geh riă bal mờ ntìng kơnrồ, gơm bal mờ poăc kơnrồ. Ai biăp blơn bơtang do den oh gơm bal mờ khoah bòng, tŭ blơn bơtang sin den tă bơh glah, ƀŏ lề, tĕ khoah bòng, gơm rơngŏ wơl den hơ̆ sồng tĕ ală phan tĕ ndai. Tĕ tai dùl ết nha é den là geh bơta ƀô thồm bơh biăp blơn bơtang dê.

Ală phan sa bơkah krơi is ngan bơh kòn cau Rơđê tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột dê

Kung dùl phan sa ndai, hòi, bơtang mờ bơta bơkah lồi dŭt gơ ơm wơl là bơta lơngồt, Y Hem Bkrông trŭ gơm jat di broă gơm bè ờs ngan bơh kòn cau Rơđê dê.

Phan sa bùñ bơtang brê, sùm geh tàm mìr bơh làng bol tàm ƀòn dê. Gơ bơtang ngan. Geh 2 broă trŭ gơm, dùl là buh tàm bơnhă ồs, ƀŏ bal mờ bồ ka rì, den hơ̆ sồng chàng. Bơta krơi is ngan bơh phan sa do dê là ờ geh hòi den ờ gơtùi trŭ gơm ờ. Phan sa do pal hòi ngan tài bơh bè hơ̆ hơ̆ sồng gơ bơklơn ală bơta bơtang bơh ƀùñ bơtang dê, mờ geh phan pal tĕ ờ gơtùi ờ geh hơ̆ là hàn kòn cau.

Phan sa kòn cau Rơđê dê ngan ngồn geh trŭ gơm ờ kal ke ir sơl, mơya sền gròi ngan bè bơta hòi, bơtang bơh phan tĕ dê. Y Hem Bkrông đơs, jà năc lòt nhơl tus tàm Tây Nguyên khat dùl kàl lơi tàm nam, kung geh ală phan sa bơkah krơi is jat kàl sơl lơh năc lòt nhơl ờ gơtùi huĭ Tây Nguyên ờ.

Ală phan sa jat kàl pơn yơu bè kàl pa do den geh plai núc nác, bùñ brê, bùñ bơtang, phan sa lơh sràt mờ băng brê, nha bùm blàng. Hơ̆ là ală phan sa jat kàl, tài bơh di mờ dùl kàl tàm nam hơ̆ sồng geh.

Ală phan sa sơlơ bơkah rlau tŭ geh bềng lìu, trŭ gơm tàm ù tiah niam chài rơ gơi neh lơh gơ gơs ală phan sa bơh yau òr ngan. Kàl lơi geh phan sa kal hơ̆, cau tus mờ ƀòn A Kô D’hông, tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk dùl dơ̆ geh ờ tŭ lơi huĭ tŭ tơngai kơ̆p gơn ală phan sa bơh tàm bơnhă ồs hìu jòng dê, ƀô bơkah bơh drăp tơrnờm, ƀô thồm nha chi jat càl gơ mut tàm loh mpồng.

Jat VOV5- Cau mblàng K’Hạnh