VOV4.K’ho- Kờ` tơnguh uă bơta kuơ ai phan kơphe in, lo\ K’ Chăm, 30 sơnam, kis tàm xã Dà Sar, kơnhoàl Lạc Dương, càr Lâm Đồng neh jòi sền, bơ\t bơtàu khà măt kă bro kơphe Yu\ M’nang, ai phan kơphe kloh, gam bè ờs tus mờ uă cau ngui in. Tơnơ\ mờ 2 nam tơnguh bơtàu, kơphe Yu\ M’nang neh geh ai sră dờp phan OCOP càr Lâm Đồng dê mờ geh uă cau năc kờ` gơboh ngan.

Nam 2018, ùr cử nhân K’ Chăm, gam là cau pơgru bơto môn Anh văn tàm dùl hìu bơsram câp 1, neh dan ơm ờ lòt bơto tai rê tàm hìu nàng mu\t lơh broă mờ khà măt kă bro kơphe Yu\ M’nang, do là bơta kơphe [òk geh lơh bơh ală plai kơphe Arabica dum tàm xã do dê. Mơya, tài mìng tăc gar gam bè ờs, den tàng tu\ kơphe gơmù khà priă, làng bol jơh gùt nam sền gàr sơnka ờ gam jơnkah dùl đong lơi.

                                                   K’ Chăm mờ ală gar kơphe dum

Go\ geh uă cau năc nhơl chờ tàm lơgar mờ lơgar bơdìh tus sùm hờ bơnơm M’nang nàng nhơl sền ù tiah niam, sền tòm mai, tòm đào lì bơkào, lo\ geh nùs nhơm pal bơ\t bơtàu gơs dùl khà măt phan kă bro kơphe bơkah xã dê nàng dong kờl làng bol tơntuh rài kis. Neh kơlôi den lơh, mờ nùs nhơm kờ` gơboh bal mờ bơta jăk chài, lo\ K’ Chăm neh lơh hìu tăc dà kơphe, càn 200 tơlăk đong blơi măi coh, măi, lơh kơl dung klơm phan geh lơh. “Tu\ do làng bol sùm p^c plai kơphe gam lir den tàng khà priă kơphe gơmù uă ngan, tu\ a` lơh gơs kơphe Yu\ M’nang, a` kờ` là cau lam bồ lài lơh kơphe bơkah mờ dong kờl làng bol kis tàm do g^t bal nàng lơh jăt, bơh tu\ hơ\ geh tơnguh bơta kuơ kơphe in. Tài kơphe Arabica ltàm xã Dà Sar geh bơta kuơ tàm broă lơh sa uă ngan, kung ndrờm mờ kơphe tàm ală tiah ndai sơl. A` kơ\p kờ`, làng bol tam kơphe tàm tiah do tu\ tơnhào kơphe pal p^c plai kơphe neh dum jơh tăc geh khà priă rơlao”.

Tu\ do tơl k^ kơphe Arabica dum, lo\ K’ Chăm blơi plai ris mờ khà 10 rơbô đong tàm 1 k^, tàm tu\ hơ\, di lah làng bol p^c jơh tăc ris mờ khà priă mìng geh bơh 6 tus 7 rơbô đong.

                                            K’ Chăm bơto sồr làng bol lơh kơphe geh bơta niam uă

Tơnơ\ mờ tu\ lơh gơs, tơl k^ kơphe Arabica dum lo\ tăc 600 rơbô đong, uă rơlao 2 dơ\ mờ ală bơta kơphe gar ndai. Mò K’ Hên, kis tàm [òn 4, xã Dà Sar, kơnhoàl Lạc Dương yal, go\ lo\ K’ Chăm lơh geh cồng nha, làng bol kung bơsram mờ đờm jăt bal sơl. Bu\ lah p^c plai kơphe dum roh uă ngan tơngai, mơya tăc geh priă uă rơlao den tàng cau lơi kung chờ lơm. “Kơphe tam tàm do là kơphe gam bè ờs, kloh niam, bơkah ờ glài bal mờ ală bơta phan ndai, den tàng cau năc nhơl chờ blơi geh uă ngan, mờ gam pơn jờng kơphe bơkah tai den tàng bol a` tăc kung geh khà priă”.

Tơnơ\ mờ 2 nam mu\t lơh, phan kơphe Yu\ M’Nang bơh lo\ K’ Chăm neh geh ai sră dờp phan OCOP 3 sơrma` càr Lâm Đồng dê. Kờ` geh tơl kơphe ai drà kă bro in, lo\ K’ Chăm neh pơgồp bal mờ ờ uă hìu làng bol tàm xã tơnguh uă bă ù tam kơphe kloh. Mờ lo\ tus bal yal tàm ală pang internet mpồl bơtiàn bal mờ tus is tàm ală hìu tăc tàm càr bal mờ càr ndai nàng yal, jòi, pơgồp bal mờ cau năc.

Mò Liêng Jrang K’ Sáu, Chủ tịch Hội Nông dân xã Dà Sar pà g^t, broă lơh sa, kă bro kơphe bơh lo\ K’ Chăm dê neh dong kờl uă hìu nhă tam gơl broă lơh sa. Kơphe Yu\ M’nang geh khà OCOP neh lơh gơs tai broă pơgồp lơh sa, tăc phan geh lơh bơh broă lơh sa dê, tơnguh uă rài kis làng bol kòn cau K’ Ho in. “Tơngai do khà priă kơphe gơmù uă ngan den tàng geh uă làng bol ờ gam kờ` mờ broă lơh tu\ phơng sih gơguh, priă ơpah cau lơh broă gơguh uă. Den tàng, tu\ K’ Chăm lơh geh cồng nha broă lơh kơphe kloh, bơkah neh dong kờl làng bol tơnguh tai rài kis, mờ pờ tai gùng dà broă lơh sa pa, den tàng làng bol chờ hờp ngan.

Bơh broă mu\t lơh sa K’ Chăm dê, neh ai geh tai uă bơta pràn nàng ală ơruh pơnu ndai in đờm jăt bal. tàm tơngai tus, bol a` geh pơgồp bal mờ ală mpồl lơh sa kă bro, dong kờl jòi geh anih tăc phan geh lơh, ai tơl bơta niam nàng hìu nhă in càn priă nàng tơnguh bơtàu broă lơh sa”.

Mu\t lơh sa mờ phan geh lơh bơh broă lơh sa suơn sre geh pơnrơ [òn lơgar dê, K’ Chăm neh pơgồp bal tàm broă tơnguh bơta kuơ bơh tòm kơphe Arabica tềng jơng bơnơm M’Nang dê, pờ geh gùng dà tơnguh bơtàu broă lơh sa kơl jăp mờ lơh nhol chờ ai mpồl bơtiàn kòn cau K’ Ho kis tàm xã Dà Sar in.

Cau cih Tuấn Anh-Cau mblàng Ndong Brawl