VOV4.K’ho - Kung bè ală jơi bơtiàn kòn cau ndai kis tàm Tây Nguyên, kòn cau Rơđê sùm ngui ală bơta biăp brê nàng trŭ gơs ală biăp sa bơkah ngan. Tàm hơ̆ pal đơs tus biăp pài nha rơñao mờ bơta bơkah, lơngồt bơh poăc ntìng neh bà bal mờ thồm bơh nha rñao. Do kung là dùl phan sa ờs mờng mờ geh kwơ màng ngan gơwèt mờ làng bol kòn cau Rơđê dê.

Jăt mờ ală tiah krơi is, kòn cau Rơđê geh sơnđan biăp pài nha rơñao krơi is sơl, kòn cau Rơđê kis tàm tiah Adham sơnđan “djam pŭng yao”, ha là “djam tê”, gam kòn cau Rơđê kis tàm tiah Bih sơnđan là “djam bai”.

                                                                     Tòm nha rơñao

Bŭ lah geh jơnau sơnđan krơi is, mơya broă trŭ mờ ală bơta phan geh jòi nàng trŭ ndrờm bal. Mò Ƀăt, măt tờm sơnđan là H’ Lan Niê, kis tàm ƀòn Kla, xã Dray Sap, kơnhoàl Krông Ana, càr Dăk Lăk pà git, biăp sa do neh geh bơh yau mờ ală phan nàng trŭ kung ndrờm geh tàm suơn tàm mìr hìu nhă tờm dê mờ kwơ màng ngan là pal geh nha rñao ràm di mơ, tơlir jù. “Bơh yau tus tŭ do, kòn cau Rơđê kung gam trŭ sùm biăp sa do, jơh ală phan geh tàm hìu bè plai blơn bơtăng, ƀăng ndrờm gơtùi trŭ bal lơm, geh poăc den tĕ poăc, geh ka den tĕ ka, ờ geh den sa biăp gời kung di sơl. Di lah kờñ sa biăp pài den he geh rơcang ală nha djam băl, djam ƀlê ha là nha bùm blàng tàm suơn, plai blơn bơtăng, mrĕ, di lah geh ƀăng den ndrờm gơtùi lơm, jơh ală bơta phan do trŭ bal mờ ƀòk phe. Nha rơñao den pal geh, di lah ờ geh den tŭ he tam tơngời den ai nha tơngời, ha là biăp ƀòk ngòt kung mờr ndrờm bè nha rơñao sơl, geh thồm bè nha rơñao, hơ̆ là broă trŭ bơh mò pàng lài do dê”.

                                                                   Biăp pài nha rơñao

Mò H’ Lan Niê yal, nàng biăp pài nha rơñao bơkah, di mờ jơnau kờñ, cau trŭ dê git tàm broă trŭ biăp. Tŭ trŭ biăp, geh gal cau tus bal lơh, tơl nă cau dùl broă; geh cau bŏ bơrlah, geh cau pĭc biăp, geh cau bŏ boh mờ mrĕ... trŭ ndang bơh bơr ndang bè rài kis broă lơh sa. “Lài ngan he geh tram bơrlah, jơh tram den bŏ lề, ai nha rơñao hơ̆ sồng bŏ bal, tơnơ̆ mờ hơ̆ he trŭ. Tàm tŭ trŭ, di lah trŭ biăp pài mờ băng den geh trŭ ƀăng lài, di lah kờñ sa ƀăng sràt den he trŭ ƀăng sràt, di lah sa ƀăng ris den trŭ ƀăng ris, he trŭ sin ƀăng lài nàng ờ gơtìp sràt, tơnơ̆ mờ hơ̆ tuh dà hơ̆ sồng trŭ dà pa, di lah geh rơpoal, nhồng den he tĕ bal kung di sơl, poăc ha là ka tĕ bal kung di sơl. Tuh dà ƀòk phe hơ̆ sồng wơr ndrờm bal nàng jơh ală bơta geh bơrlŭ bal, tĕ tai ờ uă mrĕ den sa bơkah ngan”.

Biăp pài nha rơñao mờng geh trŭ sùm pah ngai mờ di tàm dơ̆ tơrgùm gal cau bè lơh yàng chờ gờm nam pa, di dơ̆ tơrgùm ală cau tàm hìu nhă ha là jun kòn jun bao... bơdìh hơ̆ tai, do kung là phan sa geh uă cau git trŭ nàng wă năc. Mò H’ Lan Niê pà git, nàng trŭ biăp pài do, ờ duh tă uă priă mờ kung gam bơkah sơl: “Tŭ do lòt chơ̆t tàm ƀòn ndai añ kung gam gŏ geh biăp pài nha rơñao, añ kơlôi là biăp sa do he ờ pal tă uă priă mơya biăp sa bơh kòn cau he dê kung gam bơkah, he pĭc bơh tàm brê, tŭ do den neh cèng tam tàm suơn”.

Tŭ sa, biăp pài nha rơñao geh thồm niam mờ bơkah. Biăp pài nha rơñao mờng sa bal mờ piang bơkah ngan. Kòn cau Rơđê gơboh kờñ ngan sa tài thồm, bơkah bơh nha rơñao mờ lơngồt bơh poăc, ka trŭ bal, pơgồp bal mờ kơ̆t đềt di mơ bơh piang dê. Biăp pài nha rơñao geh trŭ ƀuơn mơya sa bơkah ngan. Cau lơi neh tus mờ ƀòn làng bol kòn cau Rơđê den geh sa biăp pài geh uă bơta bơkah bơh nha rơñao brê bơnơm dê.

Cau mblàng Ndong Brawl