Krơi is ngan phan sa gơm bơh plai núc nác
Chủ nhật, 01:00, 24/07/2022

VOV4.K’ho- Đơs tus phan sa bơh kòn cau Rơđê dê là đơs tus ală phan sa brê bơnơm, ƀuơn ngan bơh brê bơnơm dê mờ ală bơta bơkah krơi is ngan, ờ gơtùi hŭi ngan. Tàm hơ̆ ờ gơtùi ờ đơs tus phan sa bơkah ngan, ƀô thồm, bơkah bơh plai núc nác dê.

Kòn cau Rơđê hòi plai núc nác là “boh knôk”, là dùl bơta tờm chi brê, tŭ do geh làng bol tam tàm suơn mìr halà tàm gùt dar hìu. Bơdìh mờ dùl phan lơh sơnơm bơh yau dê, kòn cau Rơđê gam trŭ gơm gơ gơs ală phan sa bơkah ngan bơh bơkào, cồng bơnung mờ ngan là bơh plai núc nác dê.

Plai núc nác pèt mờ kuềt, ơnàng pơgap bơh 7 tus 8 phơng, plai do sùm geh bơh nhai 7 tus nhai 9. Tŭ sac rơwah plai lơh phan sa den sac rơwah ală plai ờ kràñ ir, kung ờ mơda ir, geh dà tơlir uă. Plai núc nác gơtùi hồl, chàng bal mờ ka hấp, ƀŏ bal mờ blơn bơtang halà ka rị, lơh nộm tàm bơrlŭ bal mờ ală biăp ƀô thồm. Bi H’Thi Niê, ơm tàm Ƀuôn Alê B, sơnah ƀòn Ea Tam, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk pà gĭt, geh uă broă trŭ gơm mơya bi kờñ ngan rlau jơh là plai núc nác lơh nộm. Bi H’Thi Niê đơs: Phan sa bơh kòn cau Rơđê dê jat phan trŭ gơm mờ jat tiah dê geh ală broă trŭ gơm krơi is. Núc nác lơh nộm bơkah ngan. Tŭ lơh den bol he buh tàm bơnhă ồs ai gơ in tơr ồ kơltau đah bơdìh, ngui pềs lồ jơh bơta tơrồ, rào goh, den hơ̆ sồng koh tơl pét di sa, tơnơ̆ hơ̆ ƀŏ boh mrĕ, hàñ kòn cau, nha ƀô thồm lò mờ phan tĕ bè boh, bòk ngòk, den hơ̆ sồng bol he tàm bơr lŭ bal. Ai dilah bol he ƀŏ den ƀŏ bal mờ ka rị, ai chàng den chàng bal mờ ka ngại halà ka hấp.

Bơkào mờ plai núc nác

Tŭ sa phan sa bơh plai núc nác sùm geh bơta bơtang dùl ết, hòi di pal mờ ală cau kờñ sa bơtang. Ngan là tŭ ƀŏ bal mờ blơn bơtang, pát dùl ết plai cañ bal mờ phan tĕ mờ sa bal mờ piang duh geh lơh bol he in ờ dan ñă tai. Ai neh sa dùl dơ̆ den gơ lơh kah sùm mờ kờñ geh sa dùl dơ̆ tai. Bulah pa sa bol he geh gơlơh bơtang tềng bồ lơmpiăt mơya gơ lời wơl bơta lơngồt. Bi H’Rut Niê, ơm tàm Buôn Ky, sơnah ƀòn Thành Nhất, ƀòn dờng Buôn Ma Thuôt, càr Dăk Lăk đơs: Kòn cau Rơđê añ sùm gơm plai núc nác mờ buh tàm bơnhă ồs. Tơnơ̆ tŭ buh den bol he gơtùi sa cĭk bal mờ boh mrĕ, halà ƀŏ bal mờ blơn bơtang pat tai dùl ết plai cañ ai gơ in geh dùl ết bơta sràt. Bơta tàm bơrlŭ bal bơta hòi bơh mrĕ, bơta sràt bơh plai cañ, dùl ết bơta bơtang bơh plai núc nác dê gơ lơh bol he in ờ gơtùi ngan kong jai mờ sa bơkah ngan.

Phan sa plai núc nác lơh nộm 

Bơta sàng goh mờ geh bơh brê bơnơm bơh ală phan sa bơh plai núc nác dê ờ mìng gơ kờñ mờ làng bol tàm ƀòn lơgar lơm mờ gam geh uă ngan làng bol tiah drà, ală cau năc lòt nhơl tàm ală anih drơng broă ñô sa kờñ sa ngan. Tàm kàl plai núc nác mơya tŭ do, làng bol  sùm tăc tàm ală tiah drà ƀòn dê halà ală anih drơng broă kă bro phan sa jơi bơtiàn kòn cau mờ giă tăc bơh 80 tus 100 rơbô đong dùl kĭ. Bi H’Rut Niê, ơm tàm Buôn Ky, sơnah ƀòn Thành Nhất, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk yal: tàm ală ngai trồ mìu, buh plai núc nác ƀô thồm ngan, jơh hìu bơnhă nggui tơrgùm bal tàm sơlào piang ram mhŭ ngan. Bi H’Rut Niê đơs: Tŭ đơs tus ală phan sa bơkah ngan bơh kòn cau Rơđê dê ờ gơtùi ờ đơs tus phan sa bơh plai núc nác dê. Dilah geh uă ală phan sa ndai tàm sơlào piang añ kung gam sac rơ wah phan sa bơh plai núc nác sơl tài bơh să tờm añ kờñ ngan phan sa do, lòt tiah ngài kung kah phan sa do sơl mờ añ kung chờ hờp ngan mờ pơn iờ să ngan tài bơh jơi bơtiàn kòn cau he dê geh phan sa bơkah ngan bè hơ̆.

Dăk Lăk gam tàm tơngai tờm plai núc nác tơ̆t plai. Tàm sơlào piang bơh kòn cau Rơđê dê tàm ală ngai do ờ gơtùi ờ geh ală phan sa gơ kờñ ngan do geh gơm bơh plai núc nác. Phan sa bulah bơh yau mơya gơ kờñ ngan, krơi is, bơkah mờ ờ gơtùi hŭi ngan.

Cau cih H’ Zawut – Cau mblàng K’Hạnh

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC