VOV4.K’ho- Tàm tiah geh trồ tiah ro kơnrañ, chi tam ờ huan kis dờng niam, làng bol xã H’Bông, kơnhoàl Chư Sê, càr Gia Lai neh bơtàu tơnguh gơtùi tiah tam tàu, lơh gơlik priă jền sùm, hời rơhời brồ guh lơh pas.

Là dùl tàm ală cau lam lài tàm broă tam tàu tàm xã H’Bông, bi Đinh Văn Tạ, deh nam 1986, kis tàm thôn Kte, xã H’Bông, kơnhoàl Chư Sê tŭ do neh geh rlau 40 lồ tàu. Bi pà gĭt, nam 2007, hìu bơnhă ntrờn bơh kơnhoàl Phú Thiện tus tàm H’Bông jòi tiah ơm kis lơh sa bơh tờm kau su mờ tờm tiêu. Bè hơ̆ mơya, ală tờm chi tam do gơtìp chơ̆t tài bơh ờ gơhờp mờ trồ tiah ù tiah tàm do. Ờ gŏ gơlơh dil nùs, bi pơn jăt tai càn priă bơcri wơl tam tàu. Sơrlèt gan uă tŭ tơngai bòl glar kal ke ngan, pơgăp 5 nam do, bi neh lơh geh priă jền gĭt nđờ tơmàn đong pah nam.

Bi Đinh Văn Tạ, yal: Tŭ do, hìu bơnhă tam 40 lồ tàu, tềng đăp măt, rơ̆p tơnhàu geh rlau 12 lồ, kờp jơh priă tă lơh den gam wơl tơl lồ lơh geh pơgăp bơh 40 tus 45 tơlak đong hơ̆ là kờp bal. Añ tam tàu kung neh rlau 10 nam do, bơh hơ̆ tus tŭ do kung geh sa sùm sơl, giă tàu ờ yòm ngan rlau jơh den kung gam geh sơl priă cồng ai làng bol in nàng lơh sa, đềt mềr mờ tờm tàu jŏ jòng rlau. Añ lơh geh hìu 900 tơlak đong kung kơnờm bơh priă tăc tàu sơl.

Tiah tam tàu kơ̆ kơl jăp neh dong làng bol xã H’Bông lik klàs bơh rƀah

 Hìu bơnhă ồng Nay Vang, cau Jrai ơm tàm ƀòn Ia Sa, xã H’Bông geh rlau 1 lồ nggùl ù mơya lŭ rơđeh lơm, tơngời, bùm blàng ờ gơtùi kis dờng tàm bă ù do. Nam 2017, ồng gĭt geh broă dong kờl tam tàu bơh Kông ty Trác ñiệm hữu hạn Một thàñ viên Thành Thành Công Gia Lai dê, bơh hơ̆ ồng tam gơl tus tam tàu. Ală nam lài, rài kis hìu bơnhă kal ke ngan, priă lơh geh tờm kơnờm jơh lơm tàm 1 lồ nggùl ù tam tơngời mơya giă den ờ tŭ gơguh tŭ gơmù, nam lơi trồ tiah niam, giă gơguh den priă cồng lơh geh rlau 9 tơlak đong, ai dilah ờ geh tơnhàu den mìng lơh geh pơgăp bơh 2 tus 3 tơlak đong lơm. Pah ngai, ùr bơklau ồng pal lòt lơh broă apah nàng geh priă ngui sa tàm rài kis mờ ròng 4 nă kòn gam sơnam lòt bơsram. Ồng Nay Vang yal: Lài do añ tam tơngời, tam bùm blàng, tŭ tam tơngời, tam bùm blàng ờ gơtùi tai den añ ala mờ tam tàu. Añ gŏ tờm tàu lơh geh cồng nha niam ngan, di dùl lồ là geh cồng 50 tơlak đong tơnơ̆ tŭ kờp jơh priă tă lơh. Nam pa do, añ lơh geh 250 tơlak đong bơh 5 lồ. Tŭ do, añ tam tai 3 lồ. Añ gŏ tờm tau là tờm chi tam tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah tàm H’Bông do. Cau Jrai tàm do lài do khi rƀah lơ ời ngan, tŭ do jơh tơl nă cau tam tàu, cau den bàr pe lồ brồ guh lơh pas.

Ồng Trần Thanh Hải, Kwang ătbồ Trạm broă lơh sa sươn sre sồ dùl- Kông ty Trác ñiệm hữu hạn Một thàñ viên Thành Thành Công Gia Lai pà gĭt: tàm uă nam do, kông ty neh sùm lòt bal mờ làng bol xã H’Bông tàm broă bơtàu tơnguh tờm tàu. Nàng lơh geh tiah sùm tam tàu, kông ty geh ală broă dong kờl bè sơntìl, bơta chài tam, sơngka sền gàr kung bè blơi jơh phan bơna lơh geh nàng gàr sùm priă lơh geh ai cau tam tàu in. Ồng Trần Thanh Hải, đơs: Giă lơyah ngan rlau jơh là 850 rbô đong tàm dùl tấn tàu, là giă êt ngan rlau jơh kông ty hơ blơi ai làng bol in. Ai giă sơdàng gơguh, kông ty blơi gơguh, tŭ do là kông ty blơi bơh làng bol dê là 1 tơlak 35 rbô đong dùl tấn tàu nrang. Bơta chài den bơh sơnrờp làng bol kung ờ hềt gĭt sơl, hời rơhời tơnơ̆ do làng bol gĭt geh bơta chài bơh kông ty dê bơto pơlam, bal mờ bơta mờng chài bơh làng bol dê neh lơh tơnguh cồng nha uă rlau tai. Bè nam do, cồng nha là geh ngan, pơgăp 92 tấn tàm dùl lồ.           

Jăt Ủy ƀan Ñân zân xã H’Bông, kơnhoàl Chư Sê, càr Gia Lai dê yal, xã geh bă ù ơnàng mơya ù tam phan ờ huan geh uă tài bơh uă ngan là ù lŭ rơđeh lơm den tàng ờ geh uă tờm chi tam gơtùi kis dờng tàm do. Tơngời mờ bùm blàng là 2 bơta chi tam tờm mơya cồng nha lơh geh sùm dùl êt ngan den tàng neh lơh rài kis làng bol dê tìp uă ngan kal ke. Tờm tàu geh mat neh lơh tam gơl uă ngan rài kis lơh sa bơh làng bol tàm do dê bơh ală broă dong kờl bơcri priă loh làng. Bơh broă dong kờl ală broă lơh bơta chài tus dong kờl sơntìl, măy mok rơndeh rơndồ ai làng bol in tam mờ sơngka sền gàr tàu. Uă hìu bơnhă làng bol, tơnơ̆ tŭ lơh kwèng mờ tờm tàu neh lơh geh bơnàng jă, bơh hơ̆, khin cha rề ơnàng bă ù tam tàu bè hìu bơnhă bi Tạ, ồng Nay Vang dê. Ờ mìng lik klàs bơh rài kis jơgloh rƀah, uă hìu bơnhă neh lơh pas gơtùi mờ tờm tàu. Tus tŭ do, xã H’Bông neh geh pơgăp 900 lồ tàu.

Làng bol xã H’Bông gam koh tàu

Ồng Bùi Văn Cường, Phó Củ tịc Ủy ƀan Ñân zân xã H’Bông pà gĭt, tờm tàu neh pơgồp bơnah dong làng bol ală jơi bơtiàn kòn cau tàm tiah do tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah, lơh jăt gơtùi broă lơh bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa, khà hìu bơnhă rƀah mìng gam 7% lơm. Ồng Bùi Văn Cường, yal: Tờm tàu là tờm chi tơn jơgloh tơrmù rƀah, tŭ do priă lơh geh bơh làng bol tam tàu dê kờp bal jơh gùt xã là 35 tơlak đong tus 40 tơlak đong tàm dùl lồ. Kwơmàng, làng bol jơi bơtiàn kòn cau ơm kis bơh jŏ tàmt iah do, cau Jrai, geh priă jền uă, tam gơl rài kis dong làng bol tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah. Bơ̆t bơtàu geh hìu đam, blơi rơndeh, lơh pơngàr sươn, ntrờn wàng ròng phan lik ngài bơh tiah ơm kis. Bàr pe anih pơnrơ hơ̆ neh ai xã H’Bông tàm lồi nam 2021 lơh gơs bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa. Nàng pơn jăt tai bơtàu tơnguh tờm tàu kơ̆ kơl jăp, Đảng ủy xã mờ Ủy ƀan neh geh Kơrnoăt, broă rơndăp lơh nàng dong làng bol tam phan di bơta chài, lơh geh bơta gơn kơnờm ai làng bol in bơtàu tơnguh tai tàu. Digơlan tus lồi nam 2022, tàu tàm xã H’Bông lơh geh pơgăp 1 rbô lồ. Tơnơ̆ 5 nam tam, tờm tàu neh gơ gơs là tờm chi tam tờm ngan tàm xã H’Bông, kơnhoàl Chư Sê, càr Gia Lai. Broă jòi bàn geh tờm chi tam dipal ờ mìng pơgồp bơnah bơtàu tơnguh rài kis làng bol tàm tiah do in mờ gam bơtàu tơnguh tiah tam tàu kơ̆ kơl jăp, bơh hơ̆ tơnguh uă pràn jak tàm pơrlòng bơh gah tàu sơdàng dê.

Cau cih Hoàng Qui- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến