VOV4.K’ho- Bulah gơrềng kơn jơ̆ ngan tài bơh kòp dờng Kovid-19, mờ bơta đơng lam kràñ cê jơh nùs ngan bơh Cíñ phủ dê, bơta tam gơl gùng di tŭ jăt gùng dà gơdờp bal ờdo ờdă, ngac ngar mờ gròi sền kòp geh cồng nha, rài lơh sa lơgar he neh geh bơta bơtàu tơnguh pràn ngan, tàm hơ̆, lơh broă sa sươn sre là dùl tàm ală jrong dra kwơmàng, lơh gơlik bơnàng jă ai nam 2022 in bơtàu tơnguh wơl mờ gơguh mhar.

Jăt Ƀộ Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn yal, nam lài, kòi kung gam lơh geh mờr 44 tơlak tấn sơl, uă rlau pơndrờm mờ nam 2020. Ală bơta phan lơh geh bơh sươn sre ndai bè: puăc ală phan ờ hềt lơh gơs puăc ală bơta lơh geh pơgăp 5 tơlak 670 rbô tấn, gơguh 5,3%; phan tàm dà lơh geh pơgăp 8 tơlak 600 rbô tấn, gơguh 2, 4%. Kwơmàng là ală bơta phan lơh geh bơh sươn sre, brê bơnơm, phan tàm dà gơguh jơh bal bè phan lơh geh mờ priă tăc mờ lơgar ndai. Do là cồng nha geh Mpồl Lơh broă sa phan sa Liên hợp quôk dê đơs là dờng màng ngan, tài bơh bơta gàr sùm gơguh lơh gơlik kòi phe, phan sa, gàr tơl kòi phe tàm jơh ală bơta lơi digơlan gơlik geh. Ờ mìng tơl lơm pràn gàr tơl kòi phe, phan lơh geh bơh sươn sre kă bro, broă pơn jăt tai jòi bàn geh ală gùng lòt pa, bơsong ală jơnau gam gơkòl, ờ hềt pràn jak, ngan là, gơguh priă jền tàm ală anih lơh broă sa sươn sre. Ồng Nguyễn Như Cường, Kwang ătbồ Kụk Tam phan gơwèt Ƀộ Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn đơs: Bol he neh geh ală broă lơh tờm ngan, niam ngan mờ geh broă lơh bơtàu tơnguh dipal; neh lơh gơlik ală phan bơna tam phan, phan bơna brê bơnơm, neh lơh geh jơh ală broă jàu bè bơta niam mờ ală jơnau sồr bè ờdo ờdă kloh niam phan sa bơh ală drà dê. Mơkung sơlơ tơnguh tai ală drà pa kung bè gàr sùm mờ bơtàu tơnguh tàm drà ờs mờng bơh lài.

Gah lơh broă sa sươn sre pơn jăt tai jòi bàn geh ală gùng lòt pa

Mŭt tàm nam 2022, kơnòl broă tờm bơh gah Lơh broă sa sươn sre dê là pơn jăt tai lơh jăt geh cồng nha “jơnau kờñ dơ̆ lĕ bal” bal mờ broă lơh ngan, jơh nùs lơh ngan uă rlau, gàr niam ờdo ờdă kòp bơtờp tŭ lơh gơlik mờ jun pơndiang. Kòp Kovid-19 geh yal lài pơn jăt tai geh uă bơta gơbàn kal ke ờ chài gĭt lài, ờ hềt geh gròi sền tàm jơh gùt dunia. Den tàng bè hơ̆, kờñ pal jơh nùs sền ngăc ală jơnau sồr nàng phan bơna ƀươn ƀoài tăc bro tàm ală dà lơgar ndai. Nàng rơhời bơsong bơta phan bơna kă bro phan lơh geh bơh sươn sre gơtìp gơkòl uă tàm tiah nhàr lơgar, ồng Nguyễn Quốc Toản, Kwang ătbồ Kụk Lơh gơlik phan mờ Bơtàu tơnguh drà phan lơh geh bơh sươn sre gơwèt Ƀộ Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn, đơs nền: Pal geh broă rơndăp lơh kơ̆ kơl jăp, bañ mìng là bơsong jăt tơngai kàl lơm gời ờ. Ồng Nguyễn Quốc Toản đơs tai: Bol añ neh tă pơgồp jơnau đơs mờ lơh broă mờ càr Lạng Sơn nàng rơndăp ală tiah geh bơta tàm ntrờn. Bol he kung kờñ pal gĭt nền là, gơwèt mờ broă lơh “ờ geh kòp Kovid” den bol he gơtùi lơm gơhòi gơ jà ală priă jền, ală mpồl lơh sa kă bro bơh ală 2 gah bơcri priă dê nàng jơh ală phan lơh geh bơh sươn sre kă bro bơh bol he dê tŭ rơcăng tăc tus tiah nhàr lơgar den gơtùi lơm geh tiah prăp gàr niam.

Tơngai tus, kwơmàng, bàr pe jơnau sồr bè ờdo ờdă phan sa mờ lơh sră cih mat phan sa tăc mờ lơgar ndai geh ai ngui. Do là bơta kal ke, bơta lòng dờng gơwèt mờ ală bơta phan do. Tài bè hơ̆, den tàng nàng phan lơh geh bơh sươn sre pơn jăt tai gùng dà gơguh, kờñ pal pơn jăt tai lam lơh sa di jơnau sồr bơta niam tàm ală tiah lơh sa, lơh bè lơi nàng phan bơna lơh geh bơh sươn sre lơh gơlik ndrờm pal mờ priă jền. Bal mờ hơ̆, pal pơn jăt tai lam lơh jăt ală broă lơh hòi jà kă bro, yal tơngĭt phan bơna tàm uă drà jơh bal tàm dơlam mờ bơdìh lơgar, đơs nền mat phan kă bro, pà măt sồ tiah tam, geh tai broă dong kờl dipal mờ ală tiah lơh sa, nàng lơh broă sa sươn sre Việt Nam pơn jăt tai đơs nền là jrong dra lơh sa bơtàu tơnguh kơ̆ kơl jăp, ngai sơlơ dờng pràn, lòt tus dà lềng dờng. Ồng Lê Minh Hoan, Ƀộ trưởng Ƀộ Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn, đơs loh:  Gah lơh broă sa sươn sre mờ gĭt nđờ jơ̆t tơlak hìu làng bol lơh broă sa, pal ngac ngar rlau, duh hồl rlau, tam dră kong jai mờ kòp dờng mơkung gam pal lơh gơlik geh priă jền lơh sa. Mờ tơrgùm kờp ală priă jền lơh sa hơ̆, bal mờ bơta duh hồl bơh ală mpồl lơh sa kă bro dê lơh gơlik pràn kis bơh gĭt nđờ jơ̆t tơlak hìu bơnhă làng bol lơh broă sa sươn sre mờ gĭt nđờ jơ̆t rbô mpồl lơh sa kă bro lơh broă sa sươn sre bol he dê. Hơ̆ là bơta pin dờn, là bơnàng jă tàm bơta bè ờs pa. Bol he kung sền wơl broă lơh bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre- cau lơh broă sa mờ ƀòn lơgar dùl bă dipal rlau.

Pal pơn jăt tai hòi jà drà kă bro, yal tơngĭt phan bơna tàm uă drà     

Mùl màl, broă lơh sơrlèt gan kal ke, gàr khà gơguh lơh sa, dilah mìng bơh đah anih lơh broă ătbồ lơm là ờ hềt tơl, bol he gam ală jơnau sồr tai, hơ̆ là bơta rơcăng lài, pơgồp bal lơh bal, gơdờp bal bơh đah mpồl lơh sa kă bro mờ làng bol: gơdờp bal ờdo ờdă nàng sơrlèt gan kòp bơtờp, gơdờp bal  mờ jơnau gơ sồr bơh drà kă bro, gơdờp bal mờ bơta bơtàu tơnguh măy mok, mờ tam gơl trồ tiah...pơgồp bal niam mờ cau lơh broă sa sươn sre nàng pơn jăt tai bal sơrlèt gan kal ke tàm tơngai tus. Loh làng, jơnau đơs “gơdờp bal ờdo ờdă” mờ Thủ tướng Cíñ phủ đơs sùm uă dơ̆ tàm tơngai lài ờ mìng geh đơs tàm broă tam dră mờ kòp dờng lơm ờ mờ gam geh gơtha bè jŏ jòng, kơ̆ kơl jăp ai bơtàu tơnguh in tàm tơngai tus tai.

            Quốc Học tơrgùm bơh VOV1- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến