VOV4.K’ho- Gĭt geh jơnau kờñ tàm drà kă bro dê tàm ală nam rềp ndo, uă hìu bơnhă làng bol tàm xã Ea Kpam, kơnhoàl Cư Mgar neh khin cha bơcri priă lơh wàng ròng nàng ròng uă mờ rề ơnàng lơh uă broă lơh ròng be. Hìu dùl êt den ròng bàr pe jơ̆t nơm, hìu uă den ròng tus gĭt nđờ rhiang nơm. Uă hìu bơnhă neh gơ gơs pas sơm ngan kơnờm bơh broă lơh bơtàu tơnguh broă lơh do.

Sền gŏ be cèng wơl cồng nha lơh sa uă, priă tă lơh wàng ròng ờ uă, mờ mhar ai geh wơl priă bơcri den tàng nam 2018, hìu bơnhă bi Nguyễn Trung Hiếu ơm tàm thôn 1, xã Ea Kpam, kơnhoàl Cư Mgar neh bơcri priă mờ 300 tơlak đong nàng lơh wàng ròng mờ blơi 200 nơm be rê ròng. Lơh ndang, mơkung lùp tai bơta mờng chài bơh gơp bơyô, sră ƀăo, internet, rơdio, ti vi den tàng mpồl be mhar ngan dờng. Tŭ do, wàng be bơh hìu bơhă bi Hiếu dê sùm geh bơh 500 tus 700 nơm be me mờ be ròng sa puăc. Kờp bal pah nam tăc mờr 1 rbô nơm be lơh puăc mờ giă tăc pơgăp bơh dùl rhiang 5 rbô đong tus dùl rhiang 40 rbô đong dùl kĭ gơ jăt tŭ tơngai. Ờ gŏ di mìng tăc be lơh puăc lơm mờ hìu bơnhă bi gam tăc sơl be ròng nàng lơh be me, tơnơ̆ tŭ kờp jơh priă tă bơcri lơh broă lơh ròng be, hìu bơnhă bi Hiếu dê neh lơh geh priă jền rlau 500 tơlak đong pah nam. Bi Hiếu chờ hờp yal: Añ ròng be mờng ròng be nàng lơh puăc lơm, añ blơi be bơh 10 tus 15 kĭ dùl nơm cèng rê ròng nàng lơh lơmă be in, tơngai ròng là pơgăp 105 ngai là gơtùi tăc geh. Tơl nơm be tơnơ̆ tŭ tă priă bơcri ròng den añ lơh geh bơh 3 tus 500 rbô đong dùl nơm. Cồng nha gơ cèng wơl bơh be dê là uă ngan, pơndrờm mờ bơta kờp bal, be mờ ală phan ròng ndai den be ờ huan đau gơtìp kòp den tàng cau ròng phan kung gơlơh iang nùs sơl.

Kung là hìu bơnhă ròng siam gĭt nđờ rhiang nơm be pah nam, ồng Phan Đình Hùng ơm tàm thôn 1, xã Ea Kpam pà gĭt: broă ròng be, bơdìh bơta niam là mhar ngan dờng, kơn jơ̆ kĭ, be ờ huan gơtìp kòp, giă tăc bro niam đau sơl, den phan siam be in kung ờ gŏ kal ke sơl. Ồng Phan Đình Hùng pà gĭt: Bơta ƀươn hơ̆ là be kung ƀươn ngan ròng sơl, broă sa bơh gơ dê mìng là sa nhơ̆t lơm. Nhơ̆t tàm do den tơn siam gơtùi sơl mờ nha ƀơ, nha pơnăt, nha chi keo mờ he kung tam tai nhơ̆t tàm sươn rhàng sơl.

Jăt tơrgùm kờp, tŭ do jơh gùt xã Ea Kpam, kơnhoàl Cư Mgar dê geh rlau 40 hìu bơnhă ròng be, bal mờ kờp jơh là rlau 20 rbô nơm. Ală sơntìl be geh ròng uă mìng là be Ấn Độ, be Bách thảo. Ồng Phạm Hữu Lộc- Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Ea Kpam, kơnhoàl Cư Mgar pà gĭt, tŭ do broă ròng be gam geh sền là gùng lòt pa neh mờ gam pơgồp bơnah kuơmàng bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa, tơnguh uă priă lơh geh làng bol in, bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tàm ù tiah xã Ea Kpam, kơnhoàl Cư Mgar dê. Ồng Phạm Hữu Lộc pà gĭt: Tŭ do, xã gam hòi jà lơh broă lơh crơng gơs hợp tác xã ròng phan nàng ai phan bơna be là broă lơh bơtàu tơguh ròng siam. Geh ai geh tơl ală bơta ƀươn ai ală hìu tus bal tàm Hợp tác xã in, rlau mờ hơ̆ tai là dong kờl bè bơta jak chài hơ̆ sồng ală bơta dipal mờ adat boh lam mờ lơh bal mờ ală mpồl lơh sa kă bro nàng blơi jơh phan bơna jăt gùng dà kơ̆ kơl jăp.

Bè bơta geh, bơta pràn kung bè ờ uă jơnau pal kah gơwèt mờ broă ròng be tàm kơnhoàl, bol he iăt bal jơnau lùp bơh cau ai tơngit jơnau đơs do mờ ồng Trần Ngọc Sơn, Chi cục Phó Chi cục ròng phan mờ lơh sơnơm phan ròng càr Dăk Lăk tơnơ̆ do: jà...

Ơ ồng Trần Ngọc Sơn, gơtùi gŏ là, tàm ală nam pa do, broă ròng be gam geh uă tàm càr Dăk Lăk mờ sơnrờp ngan neh ai geh cồng nha broă lơh sa uă. Ồng đơs bè lơi bè bơta geh bal mờ bơta pràn bơh broă ròng be tàm càr Dăk Lăk dê?

Ồng Trần Ngọc Sơn: “Bè bơta geh, bơta pràn bơh broă tơnguh bơtàu ròng be tàm càr tŭ do den càr Dăk Lăk geh mpồl be kung gal ngan sơl, di pơgăp 995 rơbô 450 nơm, tàm hơ̆ geh uă ngan là be ròng nàng sa poăc mờ geh ờ uă ngan là be ròng jăt broă lơh ai dà toh. Càr Dăk Lăk là dùl tàm ală càr geh bă ù lơh sa suơn sre uă ngan tàm gùt lơgar, tàm hơ̆ bă ù nàng tơnguh bơtàu phan tam mờ bă ù dòr brê bơnơm di gơlan geh pơgồp bal ròng phan bè ròng kơnrồ mờ ròng be geh ƀuơn ngan.

Dơ̆ bàr bè khà phan sa den ròng be gơtùi pơgồp bal mờ broă ê tàm ƀlàng ñhơ̆ hòn is, ală bơta tờm chi, ñhơ̆t mờ pơgồp bal mờ broă tam ñhơ̆t, ală bơta phan tàm broă lơh sa suơn sre nàng lơh gơs phan sa be in.

Dơ̆ pe tai là bè tiah kis, trồ tiah den càr Dăk Lăk là dùl tàm ală càr geh trồ tiah ring niam, mrềt niam, ƀuơn tàm broă ròng phan, tàm hơ̆ uă ngan là broă ròng be”.

Tŭ do broă ròng be tàm càr Dăk Lăk ndrờm gam là broă lơh is, bơta do ai geh ală bơta tơrlòng lơi ai tus cau ròng phan in kung bè anih lơh broă geh gơnoar, tàm hơ̆ uă ngan là tàm tŭ gơtìp kòp Covid-19 bè tŭ do?

Ồng Trần Ngọc Sơn: “Tàm tơngai do den tài khà priă be gơguh niam, di gơlan geh cèng wơl bơta ƀuơn uă ai cau ròng phan in, den tàng làng bol tàm càr chồl pràn broă tơnguh bơtàu ròng be jăt broă lơh is mờ khà be tàm càr gơguh mhar ngan. Broă geh ai tŭ do là broă tơnguh bơtàu jal mhar mờ tơnguh bè khà uă den tàng lơh aniai uă ngan tus mờ drà kă bro tàm tŭ drà kă bro tŭ do gam gơtìp uă ngan bơh kòp Covid-19.

Drà kă bro be mìng là tus mờ ală anih bè ală hìu sa, dơ̆ ñô sa jun bao ha là broă ñô sa tàm càr dê. Mơya, tơngai do lơh jăt mờ broă rơcang sơndră mờ kòp Covid-19 tàm càr, den tàng UBND càr kung bè ală kơnhoàl, thị xã, ƀòn dờng neh tơlik uă sră nggal lơh jăt nền nòn broă gròi sền kung bè til mpồng ală hìu ñô sa, broă jun bao jăt mờ kơrnoăt geh ai. Den tàng, khà kờñ blơi gơmù, den tàng lơh aniai uă ngan tus mờ broă tăc phan geh lơh”.

Bè hơ̆, jăt ồng kơlôi he pal geh broă lơh lơi nàng broă ròng be geh ring niam mờ ờ do ờ dă?

Ồng Trần Ngọc Sơn: “Jăt nùs nhơm kơlôi sơnơng bơh bol añ dê, tàm tơngai tus cau ròng phan pal tơnguh bơtàu broă ròng be jăt broă tơnguh bơtàu jăt broă lơh hợp tác xã, mpồl lơh broă bal nàng pơgồp bal ală hìu làng bol lơh broă sa nàng lơh jăt broă geh ai bơh sơntìl, phan sa hơ̆ sồng tus mờ lơh gơs phan sa mờ bơ̆t bơtàu khà măt phan kă bro nàng ai geh mpồl lơh broă di pal mờ broă kờñ bơh drà kă bro dê, bơh cau kă bro bè bơta niam, khà priă là broă niam ờ do ờ dă tàm phan sa. Tŭ làng bol, mpồl lơh broă neh bơ̆t bơtàu geh khà măt phan kă bro den ndrờm bal mờ broă là cau ngui sa gơguh nùs nhơm pin dờn mờ di gơlan geh jòi anih tờm lơh gơs phan jăt broă lơh gàr bơta niam kung bè ờ do ờ dă phan sa gơwèt mờ phan ròng be dê”.

Ơi, dan ưn ngài ồng!

Cau cih Vũ Nam Trang- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến mờ Ndong Brawl