VOV4.K’ho- Mờ trồ tiah mrềt noăt niam ngan gùt nam sùm, Dà Làc, càr Lâm Đồng dê geh bơta ƀươn dờng ngan bè bơtàu tơnguh lơh sa sươn sre công nghệ cao, tàm hơ̆ bơkàu là tờm chi tam cèng wơl priă jền uă ai tiah do in. Bơta ờ pràn jak bơh gah lơh bơkàu do dê là broă lơh bal lơh sa gam ờ hềt uă, drà blơi bơkàu mìng geh lơh uă bơh cau kă bro den tàng cồng nha lơh sa ờ hềt uă. Bơta geh ngan pà gŏ, dilah geh lơh bal mờ mpồl lơh sa kă bro pràn, cau lơh broă sa tam bơkàu digơlan lơh geh cồng nha lơh sa uă mờ kơ̆ kơl jăp rlau.

 Tơngai do, bulah drà blơi phan bơna bơh ală bơta phan lơh geh bơh sươn sre dê tàm drà tìp uă bơta kal ke tài gơrềng bơh kòp Covid-19, mơya broă tam bơkàu bơh hìu bơnhă ồng Huỳnh Đình Phước dê ơm tàm sơnah ƀòn 8, ƀòn dờng Dà Làc, càr Lâm Đồng ờ gŏ gơtìp wơl khăt dùl bơta kal ke lơi. Drà blơi phan bơn 3 sào ù tam bơkàu tàm hìu krơh bơh hìu bơnhă ồng dê kung sùm geh sền gàr sùm sơl.

Ồng Huỳnh Đình Phước pà gĭt, lơh geh cồng nha do là kơnòm bơh broă tus bal lơh broă lơh lơh bal tam bơkàu mờ Công ty Dalat Hasfarm. Ờ mìng tơn jơh jơnau jàu gơnoar lơh nền giă tăc bro phan bơna ai ală cau kă phan in mờ khà phan, bơta niam bơkàu dê tàm dùl bă ù tam kung geh tơnguh loh làng sơl, cèng wơl priă lơh geh uă mờ kơ̆ kơl jăp rlau uă ngan pơndrờm mờ lài. Ồng Huỳnh Đình Phước, đơs: Lài hơ̆, añ lơh mờ tăc hờ bơdìh ai drà kă bro in den tàng priă lơh geh ờ kơ̆ kơl jăp, tài bơh giă tăc bro phan gơ ờ gŏ kơ̆ kơl jăp. Ai ală công ty den gŏ giă tăc bro phan gơ kơ̆ kơl jăp rlau den tàng añ gŏ broă lơh bal lơh sa mờ khi den geh kuơ, tài bơh dùl bơnah lơh mờ công ty den khi neh geh lài drà kă bro den tàng he mìng jàu phan gời, bơnah wơl là ai he in priă lơh geh uă rlau pơndrờm mờ lơh is tăc is đah bơdìh.

Kuang đơng lam bồ Dà lơgar mờ càr Lâm Đồng còp broă lơh tam bơkàu niam ngan tàm sươn Công ty Dalat Hasfarm

 Ndrờm bè hơ̆ sơl gĭt gŏ loh cồng nha cèng wơl tŭ lơh bal lơh sa, ồng Nguyễn Hữu Tiến ơm tàm sơnah ƀòn 7, ƀòn dờng Dà Làc kung khin cha ngan tus bal mờ tơnguh rơhời bă ù tam phan tàm hìu krơh bơh 1 sàu gơguh tus 5 sàu, tàm hơ̆, mìng tam 2 tờm bơkàu koh ntê lơm hơ̆ là bơkàu cúc mờ cẩm chướng nàng tăc mờ công ty Dalat Hasfarm in. Ồng Tiến pà gĭt, bơh tŭ pa tus tơn lơh bal broă lơh sa mờ công ty do, ồng bal mờ rlau 100 hìu bơnhă làng bol ndai neh gam gơtìp jê bô jê tơngoh tai kờp dŭ kơlôi sơnơng bè jơnau pal tai bơkàu lơi, broă chài rơcăng sơndră kòp bè lơi, phan bơna tăc mờ cau lơi, mờ mìng tơrgùm jơh tàm broă lơh sa nàng gơ in niam jăt sră dan blơi phan là di. Kơnờm bè hơ̆ mờ priă cồng lơh geh bơh hìu bơnhă ồng dê sùm geh sùm rlau 600 tơlak đong dùl nam. Ồng Tiến, yal: Bè sơntìl den geh ai bơh sơntìl niam ờ geh kòp, ai bè bơta chài den tàm pah poh, công ty ndrờm ai cau tus tơn tàm sươn bal mờ cau lơh broă sa gròi sền tu kòp mờ ai geh broă lơh nàng bơsong. Tŭ do, kòp tàm bơkàu tàm Dà Làc gam gơbàn kal ke, tài bè hơ̆ nàng tơnguh uă cồng nha chi tam in,den kờñ ngan geh ală mpồl cau chài ndrờm bè hơ̆ sơl bơh công ty do dê nàng pơgồp bal mờ cau lơh broă sa jòi gơlik gùng dà bơsong geh cồng nha.

Cồng nha là bè hơ̆, mơya broă lơh bal lơh bơkàu jăt sră dan blơi phan tàm Lâm Đồng kung gam mìng kờl ờ hềt pram nau tê sơl. Ồng Phạm S, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân càr Lâm Đồng gam sồr ală anih lơh broă geh gơnoar mờ Mpồl tam klăc lơh bơkàu Dà Làc dê mhar tơnguh tai broă lơh pơgồp bal, lòt lùp sền, dong kờl mpồl lơh sa kă bro bơ̆t bơtàu ală anih lơh bal lơh gơlik mờ tam bơkàu jăt gùng dà lơh broă sa sươn sre công nghệ cao mờ ngăc ngar. Ồng Phạm S, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân càr Dăk Nông, đơs: Priă lơh geh tàm tơl lồ bơh gah lơh bơkàu dê là jơnhoa ngan rlau jơh tàm jơh ală bơta chi tam. Den tàng bè hơ̆, gah lơh bơkàu bơh Dà Làc dê tŭ do, dilah bol he lam lơh sa dùl ròt den kờp jơh priă lơh geh bơh lơh sa digơlan geh ơm dơ̆ bàr tơnơ̆ gah lơh phan bơna kơphê. Den tàng bè hơ̆, tàm tơngai tus, tơrgùm kờp sền, rwah mpồl, rơndăp tăp sèng sơntìl bơkàu dipal, rơndăp tăp sèng wơl lơh sa, mơkung đòm jăt ngui lơh broă sa sươn sre công nghệ cao, lơh broă sa sươn sre ngăc ngar nàng lơh ai cồng nha lơh geh mờ bơta bơkàu dê lơh geh uă rlau. Mờ pơn jăt tai yal tơngĭt măt kă bro bơkàu Dà Làc, do là phan bơna krơi is, geh bơta ƀươn tàm pơrlòng mờ tus bal ală anih lơh gơlik phan gùt plai ù niam ngan tàm tơngai tus.         

Tŭ do, bă ù lơh broă sa sươn sre đòm jăt ngui công nghệ cao tàm Lâm Đồng lơh geh rlau 60 rbô lồ, geh tus 20% bă ù tam phan, geh rlau 40% priă lơh geh jơh gùt gah lơh sa sươn sre dê. Tàm hơ̆, bă ù lơh sa sươn sre công nghệ cao tàm Dà Làc mờr 7 rbô lồ, geh tus 64% bă ù lơh broă sa sươn sre, priă lơh geh kờp bal rlau 400 tơlak đong dùl lồ, dùl nam; crơng gơs 27 anih lơh sa lơh bal đah cau lơh broă sa mờ mpồl lơh sa kă bro, phan lơh geh bơh sươn sre tăc bơh ală anih lơh sa lơh bal rlau 24%. Nàng ngui niam bơta pràn, bơta ƀươnm bơh tiah do dê, gơnoar ătbồ mờ gah lơh broă geh gơnoar tàm càr Lâm Đồng dê pal tơnguh rlau tai ală gùng dà broă lơh nàng dong kờl cau lơh broă sa sươn sre, mpồl lơh sa kă bro, hợp tác xã bơtàu tơnguh lơh broă sa sươn sre công nghệ cao, lơh broă sa sươn sre ngăc ngar; crơng gơs ală anih lơh bal lơh sa is jơh ală bơta, nàng kờñ dong kờl bơtàu tơnguh lơh sa, lơh gơlik phan mờ kă bro phan bơna; sơlơ tơnguh tai bơ̆t bơtàu ală broă lơh “chài hòi jà làng bol” tàm bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa; rơhời bơtàu tơnguh uă rài kis làng bol in.

Cau lơh broă sa Dà Làc tam bơkàu lơh geh tơl jơnau sồr tăc mờ lơgar ndai

Pơgồp bal lơh bơkào jăt jơnau blơi cèng geh cồng nha broă lơh sa ring niam ai làng bol mờ mpồl lơh sa kă bro in. Mơya, tài geh bơh uă bơta, den tàng broă tơnguh bơtàu lơh bơkào bơh làng bol lơh broă sa ƀòn dờng Dà Làc, càr Lâm Đồng dê gam uă bơta ờ pràn mờ kal ke, ờ hềt tơnguh di pal mờ bơta geh bal mờ bơta pràn bơh gah lơh broă do dê. Tềng đăp mờ bơta mùl màl do, Mpồl tam klăc bơkào Dà Làc- do là mpồl geh gơnoar kuơ màng tàm broă chồl pràn gah lơh bơkào tơnguh bơtàu kơl jăp geh ală gùng dà broă lơh mờ broă dong kờl làng bol lơh broă sa, mpồl lơh sa kă bro mùl màl bè lơi? Ồng Nguyễn Văn Bảo, Phó Chủ tịc Mpồl tam klăc bơkào Dà Làc mblàng broă do bơh dơ̆ hơ jơnau lùp cau ai tơngĭt jơnau đơs Việt Nam tàm Tây Nguyên dê:

Ơ ồng Nguyễn Văn Bảo! Mpồl tam klăc bơkào Dà Làc neh geh ală broă lơh lơi nàng dong kờl làng bol lơh broă sa mờ mpồl lơh sa kă bro chồl pràn broă lơh, tơnguh broă pơgồp bal mờ pờ ơnàng drà kă bro?

Ồng Nguyễn Văn Bảo: Di lah đơs bè broă tơnguh broă pơgồp bal mờ pờ ơnàng lơh sa den pal đơs là tàm tơngai do, Mpồl tam klăc bơkào Dà Làc neh lơh uă ngan. Broă tơnguh broă pơgồp bal tàm do, bol añ pơgồp bal mờ aolă cau tam bơkào bal, ală Hợp tác xã bal, pơgồp bal bơh cau tam bơkào mờ ală cau blơi bơh ƀòn dờng Hồ Chí Minh, pơgồp bal bơh ală cau blơi ală phan tơnơ̆ mờ tŭ neh tơnhào ai ală cau tam in nàng gàr bơta niam bơkào ngai sơlơ niam rơlao. Kuơ màng là pơgồp bal bơh ală cau lơh suơn mờ cau tam bơkào bal, bol añ neh jòi geh sơntìl, tàm hơ̆ uă ngan là sơntìl bơkào cúc lam sồr ală cau lơh sơntìl bơkào cúc, sơntìl bơkào cát tường kloh ờ geh kòp, bơta niam uă nàng ai ală cau tam bơkào tàm ƀòn dờng Dà Làc in.

Bè broă tăc phan geh lơh den bol añ bơyai lơh ală dơ̆ tìp bal bơh ală cau tăc bơkào, tăc bơkào tàm ƀòn dờng Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, tiah đah tô mờ ală càr rềp bal nàng lơh broă mờ cau tam bơkào nàng jòi geh ală broă lơh bal tơn bơh cau lơh suơn, cau tam bơkào, cau ai sơntìl, cau tăc. Ờ uă ală mpồl lơh sa kă bro tŭ do lơh niam broă prăp gàr tơnơ̆ mờ tơnhào, den bol añ yal ală cau do in tus lơh broă tơn mờ ală mpồl lơh sa kă bro bơkào, làng bol tam bơkào nàng bơto sồr broă prăp gàr tơnơ̆ mờ tơnhào, tàm hơ̆ uă ngan là broă ngui ală hoá chất đềt mềr mờ tiah kis nàng gàr niam bơkào in geh jŏ rơlao, niam rơlao, tus mờ cau ngui tơl niam rơlao.

Ơ ồng, bơdìh mờ ală broă lơh bè ồng pal yal, nàng gah lơh bơkào Dà Làc mùl màl màl tơnguh bơtàu kơl jăp, jăt ồng pal geh ală broă dong kờl lơi bơh đah gah lơh broă geh gơnoar?

Ồng Nguyễn Văn Bảo: Tŭ do, mpồl tam klăc bơkào gam geh ờ uă kal ke mờ neh geh uă dơ̆ dan mờ ală anih lơh broă atbồ dà lơgar nàng kơnờm dong kờl mơya ờ hềt geh bơsong.

Dùl là, dờp bơha kuơ bơh hìu krơh nàng làng bol gơtùi ngui bơta kuơ bơh hìu krơh hơ̆ ai càn priă mờ ngân hàng. Broă do geh kuơ mơya kal ke ngan mờ bol añ dan uă dơ̆ ờ hềt gơtùi.

Bàr là, tơl cau lơh suơn ndrờm kờñ geh bă ù lơi nàng drơng tàm broă tam phan, bè hìu prăp, hìu lơh den ù hơ̆ là ù lơh sa suơn sre, ờ gơtùi lơh, bol añ dan tam gơl gơs ù mìng lơh broă, tơngu me lơh den ờ gơtùi.

Pe là broă pơn diang, broă Logistics gam lơh bơta kuơ bơkào gơmù 30%, bol añ neh dan mờ càr bal mờ ală anih lơh broă geh gơnoar dong kờl bol añ tàm broă pơn diang bơkào làng bol lơh broă sa in geh niam rơlao. Gam làng bol mờ kờñ ai bơkào tăc tàm drà kă bro, tàm hơ̆ uă ngan là drà kă bro lơgar bơdìh den broă lơh pal niam mờ pal geh pơgồp bal, gơs ală Hợp tác xã pràn den hơ̆ sồng gơtùi lơh, di lah mìng lơh tơl nă cau lơh is den kal ke ngan.

Ơi, dan ưn ngài ồng!

Cau mblàng Lơ Mu K’Yến mờ Ndong Brawl