VOV4.K’ho - Di tu\ gùt lơgar chờ hờp ngan  gờm chờ tơng kah 71 nam Kac màng Nhai Phàm mờ Sơntờm dà lơgar 2/9, Mpồl Đảng, Gơnoar atbồ mờ làng bol ala\ kòn cau Kontum geh chờ hờp ngan   bơyai lơh tơng kah 25 nam crơng gơs wơl càr. Tàm ala\ cồng nha mpờl go\ ngan bơh 25 nam hơ\, geh go\ ngan la gùng lòt. Kung kơnờm bơh gùng lòt geh bơcri lơh dờng neh bơsong geh bơta gơ kòl, dong geh gùng nàng Kontum bơtàu tơngguh tơl làm jơh tàm tơngai tus.

            Gơ lơh ờ hiu\ ngan mờ ua\  cau neh tus,  tu\ do Kontum la gùng lòt. Tài lài nam 1999, gùng lòt tus Kontum la gùng dut, gùng dờng 14, gùng Hồ Chí Minh lòt càr Kontum mìng la gùng ù. Gùng lòt tàm càr ua\ gùng mìng gơtùi lòt geh tàm 6 nhai nhai prang. Tàm nhai mìu, git nđờ jơt ntum bơh ala\ kơnhoàl Kon Plông, Đak Glei, Kon Braih, Tu Mrông sùm gơbàn  dà kơryan, gùng lòt gơ kòl. Bi A Phiên kis tàm [òn Kon Go 2, ntum Đak Pne, kơnhoàl Kon Braih ai git, tu\ do gùng lòt niam ngan, poh  lơi a` kung 2, 3 dơ\ lòt tus hờ [òn drà:“Gùng lòt bơh [òn drà Đak Rờ Ve tus tàm ntum Đak Pne lài nam 2004 lòt rê kan ngan. Lài jơh la pal lòt gan 2 croh dà, lòt   ta\ rbàng yồng, gùng ù. Rài kis bơh làng bol gơtìp ua\ ngan kal ke tàm tu\ trồ mìu nhàc lòt rê ờ gơtùi,  ờ  rgơi ka\ bro geh,  phan lơh geh ờ gơtùi tam gơl”.

Gùng lòt neh geh lơh tus tàm [òn tiah sar lơgar ngài

            Mờ broa\ lơh gùng lòt geh lơh lài jơh, tàm 25 nam do, càr Kontum geh lơh ngan bơcri pria\ lơh gùng. 11 gùng tàm càr neh geh lơh mờ kờp jơh jòng tus 400 kơi sồ mờ mờr 700 kơi sồ gùng kơnhoàl geh  bơcri lơh  gơs, lơh tơn rềp cah ngài, dong tơl bơta nàng bơtàu tơngguh lơh sa-mpồl bơtìan tus ala\ kơnhoàl tiah sar lơgar ngài.

            Pơgap mờ do ờ hềt jo\,  kờ` tus ala\ ntum bè Đak Blô, Mường Hoong, Ngọc Linh bơh kơnhoàl Đak Glei hala Măng Bút, Ngọc Tem kơnhoàl Kon Plông, Ngọc Lây, Ngọc Yêu kơnhoàl Tu Mrông... bulah cah ngài mìng 2, 3 jơt kơi sồ tus di 100 kơi sồ tu\ lòt kung pal  jơh dùl ngai, geh tu\ la 2, 3 ngai. Mơya tu\ do,   cau kuang tus hờ ntum làng bol tus hờ càr kung lòt rê tàm  ngai lơm.

            Ròt gùng lòt geh bơcri lơh pờ ơnàng ờ mìng geh dong bươn boài tàm lòt rê mờ gam pơ gồp bal lơh tam gơl sơnơng tàm  lơh broa\ sa làng bol dê, ngan la tus mờ làng bol kòn cau. Ồng A Hơn kuang atbồ anih duh broa\ làng bol kơnhoàl Tu Mrông ai git, lài do làng bol gơ lơh bè mìng lơh sa dềt rhền, lơh is sa is, tài phan lơh geh ua\ kung ờ geh cau blơi. Den tu\ do,  kơnờm bơh gùng lòt niam, làng bol neh  tam gơl gơs lơh sa phan bơna ka\ bro dờng,  broa\ ka\ bro phan lơh geh kung bươn boài rlau.“Lài do,  gùng lòt tàm kơnhoàl kal ke ngan, ngan la tàm ntum Ngọc Lây, Ngọc Yêu tàm nhai mìu la ờ gơtùi lòt rê pơndiang phan bơna kal ke ngan tus làng bol. Tàm tơngai  pa do, bơh geh dà lơgar bơcri, bơh càr, gùng lòt tàm kơnhoàl  neh niam ngan,  jơh ala\ ntum  lòt rê tàm  tu\ mìu hala tơngai drờm  bươn boài rlau jơh, pơndiang phan bơnah bơh làng bol lơh drờm niam”.

            Bal mờ gùng lòt tus kơnhoàl,  tus ntum, tàm ala\ nam rềp do, Dà lơgar neh bơcri geh lơh niam, pờ ơnàng gùt Hồ Chí Minh mờ ala\ gùng dờng: 24, 14C, 40, 40B geh  kờp jơh jòng rlau 440 kơi sồ dong car Kontum ờ gam  gùng lut tai. Bơh hơ\,  neh pơ gồp  ua\ ngan chul chồl bơtàu tơngguh lơh sa-mpồl bơtìan pràn ngan. 25 nam do,  càr Kontum sùm gàr niam gơ guh lơh sa bơh 9% jơnhua rlau, geh kờp bal tơl na\ cau nam lài  geh 1.500 dollar Mỹ. Càr tu\ do neh gơ gơs 3 tiah lơh sa tờm pràn la [òn  dờng Kontum, kơnhoàl Ngọc Hồi mờ kơnhoàl Kon Plông. Ala\ phan lơh geh bè kơphe,  cao su, sơnơm kơnuh Ngọc Linh geh sền gròi bơcri bơtàu tơngguh.

Lơh gùng tus ntum Ngọc Yêu kơnhoàl Tu Mrông

            Mờ broa\ lơh gùng lòt pal lơh  lài dùl  cơnđoà, pa do càr Kontum neh geh lơh lài dan  mờ Gơnoar atbồ lơgar sền ring bal bè broa\ lơh bơcri lơh gùng ntoat rat bơh mpồng nhàr lơgar dunia Bờ Y, càr Kontum tus [òn dờng Pleiku, càr Gia Lai jat broa\ lơh BOT mờ kờp jơh pria\ bơcri 13.200 tơmàn pria\. Tàm tus do geh la gùng kuơ màng ngan tàm  broa\ pơndiang phan bơna bơh ala\ lơgar ASEAN rê hờ Việt Nam mờ trơ wơl wơl. Ồng Nguyễn Văn Hùng kuang geh  jơng lơh broa\ Đảng dà lơgar mờ la kuang atbồ đơng lam Đảng càr Kontum ai git broa\ lơh he dê tàm bơta bơcri lơh gùng ntoat rat do:“Bol he kung pal sơnơng lài mờ lơh broa\ lài tơn. Dilah ờ lơh den  geh ờ dong kờl ala\ mpồl lơh sa ka\ bro Việt Nam  gam bơcri tàm 4 càr đah jum lơgar Lào, Chămpasắc, Salavan, Sêkông mờ Atôpư. Dơ\ 2 la phan bơna tu\ do bơh lơgar Việt Nam pơndiang tac tus lơgar ndai kung dờng ngan. Dơ\ 3 tu\ do geh ua\ ngan mpồl lơh sa ka\ bro lơgar Thái Lan neh bơcri tàm do. Lòt mờ gùng Ubôn  gan lơgar Lào rê tus tàm do la gùng  rềp ngan rlau mờ lòt mờ gùng dà lềng. Mpồl phan bơna bơh lơgar Thái Lan kờp du\ geh tac  bềng bơh đah tiah tàm gùl lơgar-Tây Nguyên”.

            Bal mờ broa\ pơnjat tai geh bơcri lơh gơs gùng Hồ Chí Minh, gùng 24, 14C, 40B geh tơrbo\ mờ ròt anih ơ hò ơm mờ tiah lơh sa tờm ngan bơh tiah tàm gùl lơgar-Tây Nguyên, rnàng tơnơ\ do, tu\ gùng ntoat rat  bơh mpồng nhàr lơgar Bờ Y tus [òn dờng Pleiku, càr Gia Lai geh lơh, Kontum geh la anih  tơrbo\ bal, la mpồng mut tàm dùl gùng lòt kuơ màng ngan, pa ngan bơh lơgar he mờ lơgar Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar. Mờ tu\ gùng neh geh pờ, Kontum geh tai ua\ tu\ tàm tam klac bơtàu tơngguh lơh sa, ka\ bro,  tam tìp chài rgơi,  nhơl chờ mờ ala\  lơgar rềp bal.

                             Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp