VOV4.K’ho - Nàng dong làng bol  geh tai pria\ jền niam bơh broa\ lơh sa suơn sre, tàm tơngai lài, ntum Hơ Moong, kơnhoàl Sa Thầy, càr Kon Tum neh lơh ngan lam sồr làng bol tam gơl rơndap chi tam jat broa\ lơh tam li la  chi tam. Bơh mùl màl mut lơh, broa\ lơh do neh bơh sơnrờp cồng guh geh cồng nha.

            La dùl tàm ala\  cau lam bồ lài bè bơtàu tơngguh tam ua\ tiêu tàm ntum Hơ Moong, kơnhoàl Sa Thầy, càr Kon Tum, bi Nguyễn Công Thụy kis tàm [òn Tân Sang, ntum Hơ Moong ai git,  ù tiah mờ  trồ tiah tàm  do drờm ring bal mờ ala\ tiah tam tiêu tàm Tây Nguyên. Den tàng ngan,  nhai 7 nam 2015, hìu nha\ neh  tam 1.700   jrong tiêu geh tam bơrlu\ bal mờ suơn kơphe. Tơnơ\ dùl nam  sơng ka sền gàr,  tờm tiêu neh dờng hòn niam ngan, khà tiêu kis geh tus rlau 99%. Bơh cồng nha bơh sơnrờp, hìu nha\ bi Thụy geh kơrnuat tam tai 1.000  jrong tiêu tàm nhai mìu nam do. Bi Thụy tam pà:“He kung kờ` khà lơh sa bơh hìu nha\ bơtàu tơngguh jơnhua rlau den tàng he kung  khin tam gơl, lơh. Bơta do khà bơcri gơ dê dờng rlau 2-3 dơ\ mờ kơphe. Pria\ pic tiêu tu\ do kung jơnhua bơh 4-5 dơ\ pơndrờm mờ  kơphe, den tàng hìu nha\ kung khin cha bơcri”.

            Tus tu\ do, ntum Hơ Moong, kơnhoàl Sa Thầy neh tam ua\ geh rlau 5 lồ tiêu. Sền bal, ala\ suơn tiêu drờm kis dờng, cat pràn. Do ngan la  la bơrnàng nàng ala\ hìu nha\ khin cha tam ua\ bơta chi tam  tac yòm do. Bal mờ hơ\, ntum Hơ Moong kung neh bơyai lơh tam pa chi sa plai tơl khà niam mờ di pal mờ ù tiah tàm tiah do bè sầu riêng mờ bơ. Tu\ do,  ala\ bơta chi tam do gam geh làng bol tam bơrlu\ tàm suơn kơphe nàng bươn  sơng ka sền gàr. Bi Nguyễn Văn Hiếu kis tàm [òn Kơ Tu, ntum Hơ Moong ai git:“Broa\ lơh tam kơphe do geh tam  bal mờ tiêu, sầu riêng, bơ. Tàm bơta mùl màl tàm tiah do geh ờ ua\ chi tam neh tam mờ neh  geh tơnhàu mờ  cau ka\ bro khi neh tus blơi den tàng a` tam gơ  kờ` gơ di pal mờ trồ tiah mờ gơ cèng wơl”.

            Cồng nha bơh ala\ bơta chi tam ndai, ntum neh ngui khà dong kờl bơh broa\ lơh sồ 102 bơh Gơnoar atbồ lơgar mờ bơh bơta pràn bơh làng bol, bơyai lơh tam tai rlau 2.700 tờm bơ mờ mờr 1 rbô tờm sầu riêng tàm nhai mìu nam do. Ồng Nguyễn Văn Niệm kuang atbồ anih duh broa\ làng bol ntum Hơ Moong ai git:“Lài do làng bol mìng tam kơphe lơm, jơh  ala\ ba\ ù drờm geh tam kơphe lơm, den tàng bơta  gơbàn aniai tàm broa\ lơh sa jơnhua ngan. Ntum gam geh broa\ lơh la lơh li la chi tam tàm dùl ba\ ù. Bơh bơta mùl màl tàm [òn  lơgar,  ờ ua\ bơta chi tam di pal,  geh bơta kuơ tac yòm bè tiêu,  sầu riêng,  mờ tờm bơ. Anih duh broa\ làng bol ntum neh geh lơh bal mờ gah lơh broa\ hơđang. Cơldu\ lơh broa\ sa  suơn sre mờ dan ai jơnau  bưh anih duh broa\  làng bol kơnhoàl kờ` geh lơh lài pờ ala\ ơdu\ bơto pơlam, tam jàu bơta jak chài pa sơng ka sền gàr tờm sầu riêng, bơ mờ tiêu, kờ` làng bol geh git wa\, geh ngui,   gàr niam chi tam niam rlau”.

            Bal mờ broa\ bơtàu tơngguh chi tam bơhìan la kơphe,  bời lời,  cao su, broa\   tam ua\ chi tam geh bơta kuơ bè tiêu,  sầu riêng  mờ bơ tàm ntum Hơ Moong, kơnhoàl Sa Thầy geh dong làng bol geh tai pria\ jền tàm ờ ua\ ba\ ù  mờ tơmù  lơyah ngan bơta gơbàn aniai bơh pria\  phan lơh geh gơguh gơmù tàm tơngai tu\ do.

                   Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp