VOV4.K’ho - Kơnhoàl Mang Yang, càr Gia Lai la dùl kơnhoàl rbah, geh 12 ntum, [òn drà, tàm hơ\ geh tus 4 ntum ua\ ngan kal ke, mờ rlau 60% khà kờp làng bol la làng bol kòn cau. Tơnơ\ 5 nam mut lơh Broa\ lơh  dà lơgar bơt bơtàu [òn lơgar pa, kơnhoàl neh bơcri tus ala\ ntum rlau 486 tơmàn pria\, tàm hơ\ pria\ jàu tơn bơh broa\ lơh [òn lơgar pa rlau 21 tơmàn pria\, làng bol ta\ pơ gồp rlau 6 tơmàn pria\...Bơta bơcri ngan ngồn do  bal mờ broa\ ring bal, lơh jat bơh làng bo neh lơh geh tai bơta brồ guh tus ala\ ntum, rhời cèng geh muh mat pa tàm gùl kơnhoà. Jơnau “Mang Yang-attê bal bơt bơtàu [òn lơgar pa”.

            Ntum Đak Djrăng la ntum mpờl go\ ngan bè bơt bơtàu [òn lơgar pa tàm kơnhoàl Mang Yang. Bơh dùl ntum rbah, phan bơna hìu đam yòp ryòi, gùng lòt rê gơbàn kal ke ngan, tơnơ\ mờ 5 nam mut lơh broa\ lơh bơt bơtàu [òn lơgar pa, ntum Đak  Djrăng neh geh ai go\ gơ tam gơl bơh dùl ntum [òn lơgar pa niam bơne\, kloh ngan. 7 tàm 9 [òn neh geh dờp la [òn chài rgơi,  rài kis nus nhơm mờ phan bơna bơh làng bol tiah do slơ ngai slơ bơtàu tơngguh. Go\ ngan  la [òn chài rgơi Plei Brêp, rlau 60 hìu nha\ làng bol cau Bahnar tàm [òn neh lơh  hìu sơmang, geh rơndeh lơ òr,  rơndeh công nông, rơndeh ma\y,  ồs đèng pờ àng…mờ ua\ ngan ala\ hìu nha\ làng bol drờm geh tam kơphe, tiêu,  hìu tam êt kung tus 5 sào,  hìu ua\ tam bơh 2 tus 3 lồ.

            Tàm [òn Plei Đe Hrak- [òn rbah ngan bơh ntum dê, tu\ do kung neh brồ guh pràn ngan. Ồs đèng, gùng lòt, hìu bơsram neh geh bơcri lơh niam,  lơh geh tơl bơr nàng tus làng bol bơtàu tơngguh lơh sa,  sang sơbì jơgloh tơmù rbah. Sền go\ [òn lơgar slơ ngai slơ tam gơl,  hờm ram, ồng Hon, 80 sơnam chờ hờp đơs:“{òn bol a` lài do den rbah ngan, kal ke ngan, tu\ do neh bơtàu tơngguh  bloh. Geh ồs đèng pờ àng, geh gùng bêtông lòt rê, lơh sa den slơ ngai slơ geh cồng nha. Ala\ hìu nha\ rbah sùm geh Dà lơgar sền gròi dong kờl, ai kơnrồ ròng, dong kờl phe sa…{òn Plei Đe Hrak do la [òn rbah kal ke ngan,  lài do mìng la dùl [òn dềt, tu\ do neh gơ gơs [òn dờng. Làng bol tàm [òn sùm tam klac, git ưn ngài Đảng, Dà lơgar ua\ ngan”.

            Geh gùng nàng bơtàu tơngguh mhar mờ kơljap, lài jơh pal lơh gơs phan bơna, tàm 5 nam do,  kơnhoàl Mang Yang neh bơcri pràn mờ geh ala\ broa\ lơh bơceh ngan tàm bơt bơtàu phan bơna  [òn lơgar. Mờ broa\ lơh “Dà lơgar mờ làng bol lơh bal”, kơnhoàl neh lơh pa mờ ai ngui 62 kơi sồ gùng lòt hờ ntum, 125 kơi sồ gùng lòt tàm [òn,  mờr 7 kơi sồ gùng lòt tus mờ ù tiah lơh broa\ sa. Bal mờ hơ\ gam lơh 8 hìu bơsram, 70 ơdu\ pa, 34 hìu [òn…ala\ phan bơna ndai geh lơh niam mờ lơh gơs.

            Tàm ala\ [òn Bông,  [òn Kon Brung, ntum A Yun, [òn Plei Đak Trôk, ntum Đak Ja\, [òn Groi, [òn Chưp bơh ntum Lơ Pang… broa\ lơh gùng mờ bê tông gùng lòt tàm [òn lơgar neh gơ gơs la srơh tam pơr lòng gùt  [òn. Làng bol tàm  do neh lơh is kơl sang git nđờ rhiang tờm kơphe, jrong tơnhàu tiêu, ai is git nđờ rbô thơt kơre ù nàng lơh dờng gùng lòt, lơh hìu chài rgơi [òn. Kơnờm bơh hơ\, ala\ gùng lòt mờ bê tông pa neh rhời tam gơl ala\ gùng lòt mờ ù pơrhê tơngai den gơthul kơm buh, mìu den mbè bơ\,  ntiar tàm ala\ [òn.

            Muh mat [òn lơgar  geh tam gơl,  gùng dờng niam, lòt rê, lơh broa\ sa ka\ bro buơn boài den tàng làng bol chờ ngan. Ồng Alin, 62 sơnam kis tàm [òn Kon Brung, đơs:“Đảng, Dà lơgar geh broa\ lơh di ngan mờ bơta kơp kờ` bơh làng bol,  làng bol chờ ngan. Tu\ lơh gùng lòt tàm [òn lơgar, Dà lơgar geh dong kờl phan lơh bè bràs, sơmang,  làng bol den geh ngai lơh broa\. Geh gùng bêtông kloh niam den làng bol chờ ngan, ưn ngài ngan Dà lơgar”.

            Ồng Ưn cau kis tàm [òn Plei Bông- [òn geh 15 hìu làng bol ai is ù lơh gùng, geh tus bal pơ gồp bal broa\ lơh bơt bơtàu [òn lơgar pa, den geh đơs:

“Gùng bêtông kloh niam la bơta kơp kờ`  ngan bơh làng bol bol a`. Den tàng tu\ Dà lơgar lam sồr lơh gùng, làng bol geh lơh jat bal. Jơh ala\ làng bol geh ta\ pơ gồp ngai lơh broa\ mờ rcang  kơl sang chi tam nàng ai ù lơh gùng bêtông”.

            Mut lơh broa\ lơh dong kờl lơh sa, bơtàu tơngguh pria\ geh làng bol in tơngai bơh nam 2011-2015, kơnhoàl Mang Yang neh pờ geh 87 ơdu\ bơto broa\ lơh, dong kờl git nđờ tấn sơntìl kòi, tơngời, phơng sih, git nđờ rhiang rbô tờm sơntìl kơphe, bời lời,  tiêu, ai 172 nơm kơnrồ me ròng ai ala\ hìu nha\  rbah…mờ kung lơh geh nđờ hiang broa\ lơh ròng phan, lơh sa jat gùng lơh sa ka\ bro phan bơna.

            Bơta bơcri ngan ngồn bơh broa\ lơh, neh chul chồl bơtàu tơngguh lơh sa mpồl bơtìan tàm kơnhoàl. Tàm 5 nam do, pah nam gơguh lơh sa  bơh kơnhoàl rlau 18%, pria\ geh kờp bal tơl na\ cau nam 2014 la rlau 19 tơlak pria\ dùl na\ cau dùl nam, gơguh 2,37 dơ\ pơndrờm mờ nam 2010, khà hìu nha\ rbah pah nam gơmù bơh 4% jơnhua rlau. Kờp du\ lồi nam 2015, khà hìu nha\ rbah gam rlau 15%...

            Ồng Phạm Ngọc Cơ kuang jat jơng  atbồ gah lơh broa\ sùm lam sôr broa\ lơh dà lơgar bè bơt bơtàu [òn lơgar pa, kuang atbồ cơldu\ lơh broa\ sa mờ bơtàu tơngguh [òn lơgar kơnhoàl Mang Yang, càr Gia Lai, đơs tờm:“Dilah pơndrờm mờ bồ nam 2011 den kơnhoàl Mang Yang gơ lơh bè ờ hềt geh ntum lơi lơh geh 1 broa\ lơh bè bơt bơtàu [òn lơgar pa. Bulah bè hơ\,  tus tu\ do,  den ntum jơnhua ngan neh lơh geh la 13 broa\ lơh, ntum lơyah ngan kung geh lơh 5 broa\ lơh. Bè hơ\,  pah nam mờ ala\ ntum ua\ ngan kal ke neh lơh ngan lơh geh dùl broa\ lơh, mờ ala\ ntum gam wơl den geh lơh bơh 2 tus 3 broa\ lơh”.

                          Cau cih Dơng, cau yal tơnggit K’ Brọp