VOV4.K’ho - Ồng Hnhơt, kra [òn Plei Piơm, [òn drà Đak Đoa, càr Gia Lai, nam do neh rlau 80 sơnam la cau nhap nhar ngan, jak chài tàm broa\ cah r`a, bơsong geh jơnau gơlik geh tàm [òn den tàng geh làng bol pin dờ`, pồ lơh gơs kra  [òn neh nđờ jơt nam do. Mờ chài boh bơr, bơsong broa\ di nùs di tồr, bac sơbang tàm lam sồr làng bol mờ git đơs ua\ jơnau đơs  dà kòn cau Tây Nguyên, cau kra [òn do neh  pơ gồp ua\ ngan dà kơlhề tam klac jơi bơtìan mờ sùm geh làng bol sền ngềr.

            Tàm nđờ jơt nam geh làng bol pin dờ` pồ lơh kra [òn,  ồng Hnhơt kis tàm [òn Plei Piơm, [òn drà Đak Đoa neh tus bal cah r`a, bơsong jơnau gơlik geh git nđờ rhiang  broa\ dờng dềt tàm [òn, tàm ntum,  kơnhoàl, bơh jơnau gơ jra`  tàm hìu nha\, tus tam phà ù tiah, gơsơt cau bơh geh pin geh cà, iơm sơnơm…ồng drờm la cau lơh gơs broa\ geh jàu la cau sền gròi broa\ [òn.

            Bè dơ\ gơbàn klau pơnu cau Bơhnar mờ Jarai tàm [òn Plei Piơm mờ Plei Thung Dôr, ntum An Phú,  [òn dờng Pleiku, càr Gia Lai gơbàn tam gơ jra` neh lơh chơt cau tàm nam 2009. Ala\ ngai sơnrờp gơlik geh dơ\  chơt cau, tu\ anih lơh broa\ geh gơnoar gam lùp khàu yal ya\, bơta gơ jra` bơh klau pơnu 2 [òn kal ke ngan. Ngòt 2 [òn geh saltê wơl, ngai mang ồng neh bal mờ cau kuang [òn lòt tềng, do ntềng da\ nàng jòi gùng bơsong tus tu\ broa\ geh bơsong niam.

            Bòl glar la bè hơ\ mơya pria\ geh jàu ồng in tu\ dờp  geh tơnơ\ jơh cah r`a kung mìng 2, 300 rbô hala dùl drap tơrnờm, dùl nơm iar, geh tu\  mìng la ala\ dơ\ tàp tê di bơh làng bol lời tus ồng in. Sa\ tờm ồng den ồng kờ` ngan tài neh cèng geh wơl bơta  gơ rờm bal, tam klac  tàm làng bol. Ồng Hnhơt đơs:“Broa\ cah r`a tàm làng bol [òn lơgar a` ờ  go\ kờ` pria\ jền ờ. Bơta tờm ngan la dong tơl cau tam klac,  tam ròng bal, ờ cah is. Jơh ala\ bơta tam gơ jra` dờng dềt tàm [òn cau Jarai, Bahnar hala Sơdàng, tu\ làng bol lòt ai a` a` drờm tus bơsong jơh, a` ờ go\ jak chài lơi ờ mơya tài bơh làng bol pin dờ`, jòi tus den he pal lơh ngan, ờ đơs la [òn hơ\ rềp hala ngài, tàm Mang Yang hala Đức Cơ, mìu nhàc a` kung geh tus, a` drờm geh tus bơsong tu\ làng bol kờ`…”

            Jơh nus ngan mờ broa\ lơh kờ` tam klac gùt làng bol, den tàng tu\  bol Fulrô kis lềng hờ lơgar cau đơs bu, đơs ờ niam tus mờ Đảng mờ Dà lơgar, chul chồl làng bol lik dra\ lơh tam cah bơta tam klac dờng gùt jơi bơtìan, ồng Hnhơt den gơ lơh gơ jra` ngan. Mơ tơn bè tàm [òn Plei Piơm ồng dê kung geh ờ ua\ cau bươn pin dờ`, neh iat jat jơnau chul chồl bơh cau ờ niam geh lơh  ờ tam klac.

            Mờ bơta mờng kuơ màng ngan geh bơh tàm rài kis, ồng neh tus tơl hìu geh mblàng pơlam, lam sồr ala\ bơta ờ niam, jơnau ngan tus làng bol in,  bơto bơtê làng bol ba` iat, ba` lơh jat jơnau ờ niam bơh bol ờ diơng, chul chồl,  ba` lơh jơnau ờ di mờ broa\ tis mờ adat boh lam, geh tis mờ Đảng, mờ Dà lơgar. Mơ kung geh mblàng pơlam dong làng bol wa\ geh  loh ala\ gùng dà broa\ lơh bơh Đảng,  Dà lơgar. Ồng Hnhơt, ai git tai:“{òn Piơm geh ua\ ngan kòn cau geh kis bal, bè cau Bahnar, Jarai, cau Yuan…Làng bol kung geh jat ua\ ngan ala\ bơta yàng krơi is, bè: Tin Lành, Yàng Bàp mờ cau ờ jat yàng, den tàng pal gàr niam bơta tam klac, ờ cah is. Lài do, bol ờ niam neh jòi gùng hoài jà, jat Ksor Kơk sơndra\ wơl dà lơgar, bè lơh tung lơtang  dà lơgar, a` neh  bơto bơtê làng bol ba` lơh jat jơnau  bơh cau ờ niam, pal tam klac te\ dùl nus jat  Đảng, Bác Hồ mờ geh làng bol iat. Tu\ do den ờ gam geh cau lơi jat jơnau bơh cau ờ niam tai. Rài kis bơh làng bol kung neh tam gơl, jơh mờ [òn hìu lơi kung geh rơndeh ma\y,  rơndeh lơ òr,  hìu lơh dờng niam”.

            Bulah tu\ do sơnam neh dờng, ờ sô tai, ờ tus nàng ồng Hnhơt geh lòt cah r`a tàm  ala\ kơnhoàl Đak Đoa, Mang Yang, Đức Cơ…bè lài do tai, mơya ồng gam geh đơs la, kra den he lơh broa\ jat he pràn, pal geh jơh nùs mờ geh kơnòl mờ [òn lơgar, den tàng ồng gam geh tus tu\ geh làng bol tus lòt kơnòm. Mờ làng bol Đak Đoa, geh cau kra [òn  bè ồng, jơh nus, jak chài la dùl bơta pơnyờ sa\ ngan. Ồng Chum kis tàm [òn drà Đak Đoa, kơnhoàl Đak Đoa, càr Gia Lai, chờ hờp đơs:“Ồng Hnhơt jak ngan. Đơs chài  git ua\ ngan dà đơs. Tu\ cah r`a cau Jarai in den đơs dà Jarai, cah r`a cau Bahnar in đơs dà Bơhnar…Lài do, bơh  dờng dềt tàm [òn, hala ala\ [òn ndai tu\ geh tam gơ jra` den drờm geh kơnờm bơh ồng cah r`a lơm. Ồng cah r`a jak ngan, cau lơi kung ngềr ồng lơm”.

            Mờ ồng Hnhơt, kra [òn pơnrơ ngan bơh [òn Plei Piơm, [òn drà Đak Đoa, kơnhoàl Đak Đoa, càr Gia Lai den broa\ sền go\ làng bol kis tam klac, hờm ram, boh gơbài, ờ lơh bơta tìs la broa\ lơh chờ ngan. Ala\ ta\ pơ gồp bơh ồng dê tus mờ  broa\ tam klac dờng jơi bơtìan kung bè broa\ lơh cah r`a tàm [òn neh geh ala\ kơna\ gơnoar atbồ [òn lơgar cih dờp mờ jàu pà ua\ ngan sra\ jờng…Ồng Hnhơt di pal ngan la tờm chi  dờng, la anih sơnđìng nùs nhơm kơljap ngan bơh làng bol cau Bahnar, Jarai tàm [òn lơgar.

                          Cau cih Dơng, cau mblàng K’ Brọp