VOV4.K’ho - Tây Nguyên gam pal sơrlèt gan dùl nhai prang gơbàn prang dờng ngan  tàm di 100 nam do. Git nđờ rhiang rbô hìu nha\ làng bol tàm bòl glar ngan tài ờ tơl dà lơh sa mờ ngui sa. Bulah bè hơ\,  tàm ờ ua\ tiah neh gơgeh bơta krơi is, hơ\ la broa\ lơh bơtơt rbòng dà bềng dà mơya ờ drơng geh bơta kờ` lơh sa, tàm tu\ ua\ ngan [òn làng bol, làng bol ờ tơl, ờ geh dà ngui ua\ ngan den git nđờ rhiang broa\ lơh dà gam  “kìng mờ  bềl”.

            Kơnhoàl Krông Pa la dùl tàm kơnhoàl bơh càr Gialai gam pal kong  gơbàn aniai ngan bơh trồ prang lơh aniai. Tàm ua\ tiah tàm kơnhoàl, khà dà geh drơng  lơh broa\ sa neh ờ gam tai bơh ua\ nhai do, dà ngui sa kung ờ gam  sơl tai bơh nđờ poh do. Tàm tu\ tàm ua\ [òn lơgar, làng bol neh pal lơh ngan sơndra\ mờ prang den broa\ lơh bơtơt rbòng dà Ia Mláh geh bơcri rlau 750 tơmàn pria\ tàm ntum Ia Mláh, geh  ơnàng dơng dà geh tus 54 tơlak khối dà gam  dơng bềng dà den ờ geh dong dùl êt lơi tus mờ làng bol. Ồng Tạ Chí Khanh kuang jat  jơng atbồ anih duh broa\ làng bol kơnhoàl Krông Pa, ai git, gơbàn lơh bơtơt dơng dà Ia Mláh, dùl bơtơt  dơng dà dờng tờm ngan bơh kơnhoàl mờ bơh càr dê ờ hềt geh chồl guh geh cồng nha  tài bơcri lơh ờ hềt drờm bal. Bơtơt dơng dà do mìng rơp drơng dà tàm ờ ua\ ba\ chi tam rềp,  gam wơl tàm ala\ tiah ngài gam pal kơp bơcri lơh tai rbòng pơ đìh dà:“Tơnau bơtơt rbòng dà Ia Mláh geh bơcri lơh mờ neh ai ngui bơh nam 2009. Bulah bè hơ\,   bơh bơcri lơh ờ hềt drờm bal  rbòng dà, den tàng gơ ờ hềt geh ngui jơh bơta pràn. Nền nòn, la bơh bơcri lơh tus ròt rbòng dà geh mut lơh mờ khà pria\ WB den  gam mut lơh broa\ lơh ta\ khà, ờ hềt geh mut lơh niam jơh mờ khà pria\ di rlau 100 tơmàn pria\. Dơ\ 2 tai la bơta bơt bơtàu,  lơh pơn ring sre mờ kờp pria\ geh tus 41 tơmàn pria\, den  tu\ do gam geh mut lơh, den tàng bơta drơng broa\ lơh sa ờ hềt geh  gơ dờp niam niam broa\ lơh”.

Tơnau dơng bơtơt  dà Ia Mláh bềng dà ờ  dong   ua\ tus mờ rài kis làng bol ua\ [òn.

            Jat rơndap broa\ lơh,  tơnau dơng bơtơt dà Ia Mláh geh tơl pràn tuh  dà rlau 5.500 lồ chi tam ala\ bơta mờ geh dà ngui sa di pơgap 36 rbô hìu nha\ làng bol, ua\ ngan la làng bol kòn cau tàm 6 ntum tiah sar lơgar ngài, tiah ua\ ngan kal ke bơh kơnhoàl Krông Pa. Lah ngan,  tơnơ\ mờ 7 nam mut ngui, bơtơt rbòng dà do neh gơtùi  dong geh git nđờ jơt rbô làng bol tàm kơnhoàl Krông Pa geh dà ngui tàm tu\ trồ prant krà` ngan. Gơya, bơh bơcri lơh ờ hềt drờm bal, ua\ [òn làng bol gam pal kơp ờ hềt git tus tu\ lơi hơ\ sồng dờp geh bơta kuơ bơh khà dà bơtơt rbòng dà do?

            Ờ mìng geh bơtơt  rbòng dà, bơta gơbàn ờ niam kung gam  gơbàn geh tàm ala\  broa\ lơh dà ngui sa tàm càr Gialai. Tàm tu\ làng bol ua\ [òn gam  bòl glar ngan tài ờ tơl geh dà ngui sa  den git nđờ rhiang broa\ ;lơh dà sàng kloh neh geh bơcri lơh dờng ngan den gơbàn lời pồt bềl. Ồng Ksor Munh atbồ [òn Thim, ntum Phú Cần, kơnhoàl Krông Pa ai git,  nam 2006 [òn geh bơcri lơh dùl broa\ lơh dà  ngui sa mơya mìng geh ngui tàm 2, 3 nam la gơbàn ờ  diơng. Làng bol tàm [òn neh pal lòt bơ\ dà bơh dà dờng, dà croh kờ` ngui sa, mơya nam do dà croh dà dờng neh  jơh soat tài prang, dà dờng Apa den gơbàn bơ\ bơl ngan, ờ gơtùi ngui sa. Ồng Ksor Munh ai git:“A` kơp kờ` kơnhoàl, ntum sền lơh wơl broa\ lơh dà ngui sa nàng làng bol tàm [òn geh dà ngui, lơh mbè lơi kờ` làng bol geh dà kloh ngui. Broa\ lơh dà kloh den neh ờ  diơng bloh mờ dà croh, dà sơdiang den gơbàn soat bơh prang mờ gơbàn bơ\ bơl ua\ ngan”.

Broa\ lơh dà sàng kloh ờ lơh broa\ geh lơh hoàc hươr pria\ tơmàn.

            Bơh ua\ ngan khà pria\ krơi is bè broa\ lơh dà lơgar bè dà sàng kloh mờ lơh kloh tiah kis, pria\ 134, 135… gùt càr Gialai neh bơcri geh 304 broa\ lơh  geh dà sàng kloh ai tus ala\ [òn lơgar. Tơnơ\  geh kơrnuat yal bơta gơbàn aniai bơh trồ prang, mờ rlau 7 rbô hìu nha\ làng bol ờ geh dà ngui sa tus tu\ do, càr Gialai neg gơ lơh nisơna ngan mờ khà sồ 96 broa\ lơh dà sàng kloh neh ờ gơtùi ngui tai, 28 broa\ lơh dà lơh broa\ ờ kuơ. Tàm tu\ hơ\,  khà pria\ tơl broa\ lơh dà geh pria\ bơcri bơh 200 tơlak pria\ tus 5 tơmàn pria\. Mờ 124 broa\ lơh neh glòm bềl, den khà pria\ gơbàn hoàc hươr geh tus rhiang tơmàn pria\.

            Jat bơta jàu atbồ, ala\ broa\ lơh dà sàng kloh la bơh khà kơnhoàl atbồ. Anih duh broa\ làng bol càr Gialai  neh geh sra\ nggal geh đơs tờm: Ua\ broa\ lơh dà sàng kloh gơbàn ờ diơng, ờ niam tai la bơh broa\ lơh bơcri lơh,  atbồ ngui mờ lơh broa\ ờ geh cồng nha,  gơnoar atbồ [òn lơgar kơnhoàl, ntum ờ  sền, ờ lơh niam wơl gơlam tus bơta ờ gơtùi lơh broa\ tai, lơh hoàc hươr ua\ ngan pria\ jền dà lơgar, bal mờ hơ\,  ala\ gah, sơnah lơh broa\ ờ jơh kơnòl tus sền, geh lơh niam. Bulah bè hơ\,  tàm tu\ ờ tơl dà gam gơbàn aniai ua\ ngan, ala\ kơnhoàl  neh lơh sra\ dan càr khà pria\ bơcri lơh, lơh niam wơl broa\  ai dà, ai khà càr den pal dan mờ  dà  lơgar.

            Tàm bùi lơh broa\ mờ ồng Nguyễn Xuân Phúc kuang jat jơng gơs gơnap gơnoar atbồ hơđang rlau jơh dà lơgar mờ Kuang atbồ gah lơh sa mờ  bơtàu tơngguh [òn lơgar dà lơgar, ồng Võ Ngọc Thành kuang atbồ anih duh broa\ làng bol càr Gialai geh dan tus 31 tơmàn pria\ nàng sơndra\ trồ prang tềng đap mat, tàm tu\ hơ\ bơsong ai geh dà hùc,  dà ngui sa làng bol in  tàm tiah gơbàn prang. Kung tàm bùi lơh broa\ do, càr Gialai  dờp, ờ mìng ala\ broa\ lơh dà sàng kloh, dùl ròt ala\ bơtơt rbòng dà tu\ jàu khà kơnhoàl atbồ kung geh bơta mờ tus tu\ do drờm neh jơh soat dà. Ồng Võ Ngọc Thành ai git: “Bơh ai ua\ ngan mpồl kuang geh lòt sền den geh go\ la,  tàm bơta atbồ ala\ tơnau, dà bơt, ờ ua\ tơnau, dà bơt bơh kơnhoàl atbồ den cồng nha ngui  lơyah ngan.  Tài bơh bơta mờng,  bơta git wa\, git wa\ bơh cau atbồ do neh tam  gơl sùm den la cau ờ git atbồ mbè lơi nàng niam,  den tàng ua\ ngan ala\ tơnau, bơtơt bơh kơnhoàl atbồ drờm jơh soat dà. Bơta do la bơta mờ bol a` geh go\ la, kung neh geh đơs pơlam,  tàm lam sồr atbồ,  lơh broa\ tơnau, bơtơt dà mờr tus,  pal geh bơta tam pà loh làng ngan broa\ do”.

            Tàm tu\ prang khot khòng ngan tàm Gialai geh ai go\,  ala\ bơtơt, tơnau dơng dà sàng kloh neh geh bơcri git nđờ rhiang tơmàn pria\ hơ\ sồng gơbàn hoàc hươr. Tàm tu\ hơ\,  làng bol  tàm ua\ [òn den pal lơh ngan jòi jà, ờ tơl dà ua\ ngan tài prang. Do la bơta gơ lơh krơi is ngan kờ` pal tam gơl mo tu\ do.

                   Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp