Tơ’nôm môi vâi hdrêng tro rong hên xua mlŏi pơtôu a Dak Lak
Tơ’nôm môi vâi hdrêng tro rong hên xua mlŏi pơtôu a Dak Lak

VOV4.Xơ Đăng - Môi ngế o kŭn kơnốu 14 hơnăm a tơring Ea Hleo, Dak Lak, nếo châ thâ pơlât a hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên klêi kơ’nâi roh mlŏi pơtôu.

Tơ’nôm môi vâi hdrêng tro rong hên xua mlŏi pơtôu a Dak Lak

Tơ’nôm môi vâi hdrêng tro rong hên xua mlŏi pơtôu a Dak Lak

VOV4.Xơ Đăng - Môi ngế o kŭn kơnốu 14 hơnăm a tơring Ea Hleo, Dak Lak, nếo châ thâ pơlât a hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên klêi kơ’nâi roh mlŏi pơtôu.

Kal tơmâng hên tâ troh ivá  mơngế ki ôh ta tơleăng ngôa a mâu ngế phô̆m xông kân
Kal tơmâng hên tâ troh ivá  mơngế ki ôh ta tơleăng ngôa a mâu ngế phô̆m xông kân

VOV4.Xơ Đăng - Tiô tơdroăng tơbleăng ‘na ivá vâi droh rơtăm, vâi o phô̆m  xông kân mơngế Việt Nam dêi Viê̆n hnê hriâm ‘na pơlê pơla ăm ‘nâi: Tuăn ngôa, ivá dêi vâi droh rơtăm, vâi o phô̆m xông kân nôkố dế trâm hên tơdroăng phá tơ-ê, tung mê, ai 1/5 vâi o phô̆m xong kân ôh tá tơniăn  tuăn ngôa, 8,4% vâi droh rơtăm, vâi o phô̆m xông kân hiăng châ hriâm hlê  tơdroăng rêh ối, ki rơhêng vâ tối tuăn tơmiât tơchĕng ƀă ‘na pêi pro mâu tơdroăng. Xua tơdroăng lối kơdo mơ-eăm hriâm tâp, ƀă tơdroăng ki hmâ ôh tá châ trâm mâ, tơpui tơno, mơhnhôk thế dêi nôu pâ, ing mê, hiăng pro vâi o phô̆m xông kân chiâng préa xâu, khéa hơ’nêng vâi tâ dêi tơná môi tiah ôh ta ai nôu pâ kring vế, rak ngăn, lông mơhnhôk, tơno tơnêng. Kal athế pro tơdroăng klâi vâ gum ăm tuăn ngôa vâi droh rơtăm, vâi o phô̆m vâ xông kân

Kal tơmâng hên tâ troh ivá  mơngế ki ôh ta tơleăng ngôa a mâu ngế phô̆m xông kân

Kal tơmâng hên tâ troh ivá  mơngế ki ôh ta tơleăng ngôa a mâu ngế phô̆m xông kân

VOV4.Xơ Đăng - Tiô tơdroăng tơbleăng ‘na ivá vâi droh rơtăm, vâi o phô̆m  xông kân mơngế Việt Nam dêi Viê̆n hnê hriâm ‘na pơlê pơla ăm ‘nâi: Tuăn ngôa, ivá dêi vâi droh rơtăm, vâi o phô̆m xông kân nôkố dế trâm hên tơdroăng phá tơ-ê, tung mê, ai 1/5 vâi o phô̆m xong kân ôh tá tơniăn  tuăn ngôa, 8,4% vâi droh rơtăm, vâi o phô̆m xông kân hiăng châ hriâm hlê  tơdroăng rêh ối, ki rơhêng vâ tối tuăn tơmiât tơchĕng ƀă ‘na pêi pro mâu tơdroăng. Xua tơdroăng lối kơdo mơ-eăm hriâm tâp, ƀă tơdroăng ki hmâ ôh tá châ trâm mâ, tơpui tơno, mơhnhôk thế dêi nôu pâ, ing mê, hiăng pro vâi o phô̆m xông kân chiâng préa xâu, khéa hơ’nêng vâi tâ dêi tơná môi tiah ôh ta ai nôu pâ kring vế, rak ngăn, lông mơhnhôk, tơno tơnêng. Kal athế pro tơdroăng klâi vâ gum ăm tuăn ngôa vâi droh rơtăm, vâi o phô̆m vâ xông kân

Pơxúa dêi tơdroăng rĕng séa ngăn mơheăm vâ ‘nâi HIV
Pơxúa dêi tơdroăng rĕng séa ngăn mơheăm vâ ‘nâi HIV

VOV4.Xơ Đăng - HIV cho pơreăng chiâng tâ tú rơ-iêo tơdjâk troh ivá ƀă tơdroăng rêh dêi ngế ki tro. Laga, mâu hơnăm achê kố, HIV ôh ti xê cho túa pơreăng ki xâu môi tiah hên ngế tơmiât xếo xua hiăng ai pơkeăng mơdât virus HIV (ARV) pro mơdât virus HIV/AIDS tiô túa ki tơƀrê. Ngế ki tro HIV kơnôm mê kô kâi rak tơniăn tơdroăng rêh ối môi tiah mâu ngế ki ê. Vâ ai tơdroăng ki mê, ki kal cho mâu ngế ki mơni kô tơ’lêi tro kal hbrâ rơnáu séa ngăn mơheăm vâ ‘nâi HIV.

Pơxúa dêi tơdroăng rĕng séa ngăn mơheăm vâ ‘nâi HIV

Pơxúa dêi tơdroăng rĕng séa ngăn mơheăm vâ ‘nâi HIV

VOV4.Xơ Đăng - HIV cho pơreăng chiâng tâ tú rơ-iêo tơdjâk troh ivá ƀă tơdroăng rêh dêi ngế ki tro. Laga, mâu hơnăm achê kố, HIV ôh ti xê cho túa pơreăng ki xâu môi tiah hên ngế tơmiât xếo xua hiăng ai pơkeăng mơdât virus HIV (ARV) pro mơdât virus HIV/AIDS tiô túa ki tơƀrê. Ngế ki tro HIV kơnôm mê kô kâi rak tơniăn tơdroăng rêh ối môi tiah mâu ngế ki ê. Vâ ai tơdroăng ki mê, ki kal cho mâu ngế ki mơni kô tơ’lêi tro kal hbrâ rơnáu séa ngăn mơheăm vâ ‘nâi HIV.

Pơreăng kéa trĭng a vâi hdrêng tơxĭn
Pơreăng kéa trĭng a vâi hdrêng tơxĭn

VOV4.Xơ Đăng - Kéa trĭng a vâi hdrêng tơxĭn cho pơreăng ki hmâ trâm a vâi hdrêng ki nếo kot mâ. Hmâ trâm a dâng 60% ngế hdrêng tŭm kế ƀă 80% ngế hdrêng ki ôh tá tŭm khế. Kéa trĭng vâi hdrêng ai péa kơlo ôh tá râ (kéa trĭng ôh ti xê pơreăng) cho râ (kéa trĭng xua pơreăng). A kơlo ki râ, tâng ôh tá rĕng châ ‘nâi ƀă teăm pơlât tơdrêng, pơreăng mơni kô pơhlêh chiâng rế râ, hdrêng mơni kô hlâ lơ chiâng ‘mêi troh a ngoâ troh tá ah. Xua mê, tơdroăng ki hlê plĕng ‘na ki ăm hlo pơreăng ƀă pơlât teăm tơdrêng cho kal khât vâ rak vế ivá châ chăn ăm vâi hdrêng.

Pơreăng kéa trĭng a vâi hdrêng tơxĭn

Pơreăng kéa trĭng a vâi hdrêng tơxĭn

VOV4.Xơ Đăng - Kéa trĭng a vâi hdrêng tơxĭn cho pơreăng ki hmâ trâm a vâi hdrêng ki nếo kot mâ. Hmâ trâm a dâng 60% ngế hdrêng tŭm kế ƀă 80% ngế hdrêng ki ôh tá tŭm khế. Kéa trĭng vâi hdrêng ai péa kơlo ôh tá râ (kéa trĭng ôh ti xê pơreăng) cho râ (kéa trĭng xua pơreăng). A kơlo ki râ, tâng ôh tá rĕng châ ‘nâi ƀă teăm pơlât tơdrêng, pơreăng mơni kô pơhlêh chiâng rế râ, hdrêng mơni kô hlâ lơ chiâng ‘mêi troh a ngoâ troh tá ah. Xua mê, tơdroăng ki hlê plĕng ‘na ki ăm hlo pơreăng ƀă pơlât teăm tơdrêng cho kal khât vâ rak vế ivá châ chăn ăm vâi hdrêng.

Châ ‘nâi ƀă rĕng teăm pơlât pơreăng nŭm nheăn type 2 vâ hbrâ mơdât ki pơhlêh
Châ ‘nâi ƀă rĕng teăm pơlât pơreăng nŭm nheăn type 2 vâ hbrâ mơdât ki pơhlêh

VOV4.Xơ Đăng - Pơreăng nŭm nheăn, hmâ khĕn cho tung têa nŭm ai xik ngeăm cho pơreăng ôh tá chiâng pơlât prêi, kơxô̆ ngế tro, ƀă ki pơhlêh chiâng râ ah hlối hlâ hên. Maluâ rơ-iêo la pơreăng kố gá ôh tá ăm kơbố ‘nâi, ki hên mâu ngế ki tro drêng ‘nâi tơná tro drêng hiăng ai hneăng ki râ, hên tơdroăng ki pơhlêh. Xua mê rĕng ‘nâi tơdroăng ki ăm hlo dêi pơreăng ƀă pơlât teăm tơdrêng cho tơdroăng ki kal khât vâ rak vế ivá.

Châ ‘nâi ƀă rĕng teăm pơlât pơreăng nŭm nheăn type 2 vâ hbrâ mơdât ki pơhlêh

Châ ‘nâi ƀă rĕng teăm pơlât pơreăng nŭm nheăn type 2 vâ hbrâ mơdât ki pơhlêh

VOV4.Xơ Đăng - Pơreăng nŭm nheăn, hmâ khĕn cho tung têa nŭm ai xik ngeăm cho pơreăng ôh tá chiâng pơlât prêi, kơxô̆ ngế tro, ƀă ki pơhlêh chiâng râ ah hlối hlâ hên. Maluâ rơ-iêo la pơreăng kố gá ôh tá ăm kơbố ‘nâi, ki hên mâu ngế ki tro drêng ‘nâi tơná tro drêng hiăng ai hneăng ki râ, hên tơdroăng ki pơhlêh. Xua mê rĕng ‘nâi tơdroăng ki ăm hlo dêi pơreăng ƀă pơlât teăm tơdrêng cho tơdroăng ki kal khât vâ rak vế ivá.

Xiâm hơniâp ro dêi prế on veăng ki hrá ai kuăn ‘nĕng a Tây Nguyên
Xiâm hơniâp ro dêi prế on veăng ki hrá ai kuăn ‘nĕng a Tây Nguyên

VOV4.Xơ Đăng - Pơkâ pêi pro ing hơnăm 2023, Tơdroăng “Mơjiâng pơtroh ăm tơdroăng sôk suâ” a Tíu pơkuâ cheăng IVFMD Ƀuôn Ma Thuột, ối tung Hngêi pơkeăng Đăi hok Y yươk Ƀuôn Ma Thuột hiăng veăng gum ăm hên on veăng ki ôh tá ai kuăn ‘nĕng, cho on veăng hdrốu, ki ai tơdroăng rêh ối xahpá a Tây Nguyên châ ai kuăn ‘nĕng tro tiô hiâm tuăn pói rơhêng vâ dêi tơná chiâng môi on veăng, rơpŏng hngêi ki hơniâp ro, phiu niu. Ing mê, veăng gum ăm on veăng ai tuăn kâi xân ƀă tuăn loi tung tơdroăng ki vâ tí tăng ai kuăn ‘nĕng ƀă mâu on veăng kị hdrốu.

Xiâm hơniâp ro dêi prế on veăng ki hrá ai kuăn ‘nĕng a Tây Nguyên

Xiâm hơniâp ro dêi prế on veăng ki hrá ai kuăn ‘nĕng a Tây Nguyên

VOV4.Xơ Đăng - Pơkâ pêi pro ing hơnăm 2023, Tơdroăng “Mơjiâng pơtroh ăm tơdroăng sôk suâ” a Tíu pơkuâ cheăng IVFMD Ƀuôn Ma Thuột, ối tung Hngêi pơkeăng Đăi hok Y yươk Ƀuôn Ma Thuột hiăng veăng gum ăm hên on veăng ki ôh tá ai kuăn ‘nĕng, cho on veăng hdrốu, ki ai tơdroăng rêh ối xahpá a Tây Nguyên châ ai kuăn ‘nĕng tro tiô hiâm tuăn pói rơhêng vâ dêi tơná chiâng môi on veăng, rơpŏng hngêi ki hơniâp ro, phiu niu. Ing mê, veăng gum ăm on veăng ai tuăn kâi xân ƀă tuăn loi tung tơdroăng ki vâ tí tăng ai kuăn ‘nĕng ƀă mâu on veăng kị hdrốu.

Ngế ki 49 hơnăm ối a Dak Lak hlâ nhôm tro pơreăng rơxok 
Ngế ki 49 hơnăm ối a Dak Lak hlâ nhôm tro pơreăng rơxok 

VOV4.Xơ Đăng - Tiô tối tơbleăng dêi Tíu xiâm Séa ngăn mơdât pơreăng kong pơlê Dak Lak, tung kong pơlê nếo tâng tối ai mơngế hlâ nhôm tro pơreăng rơxok.

Ngế ki 49 hơnăm ối a Dak Lak hlâ nhôm tro pơreăng rơxok 

Ngế ki 49 hơnăm ối a Dak Lak hlâ nhôm tro pơreăng rơxok 

VOV4.Xơ Đăng - Tiô tối tơbleăng dêi Tíu xiâm Séa ngăn mơdât pơreăng kong pơlê Dak Lak, tung kong pơlê nếo tâng tối ai mơngế hlâ nhôm tro pơreăng rơxok.

Rế hên ngế ki tro châi mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ
Rế hên ngế ki tro châi mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ

VOV4.Xơ Đăng - Tung pơla a chê kố, kơxô̆ ngế ki tro pơreăng mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ mot pơlât a hngêi pơkeăng a Dak Lak tâk hên. Tơdroăng mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ tơdjâk dêi hên tơdroăng, tung mê hyôh kong prâi pơhlêh chiâng hngíu kơdrâ châ ngăn cho tơdroăng ki xiâm chiâng ai tơdroăng ki mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ. Pơreăng pro tơ’lêi hlâ tâng ôh tá châ pơlât tơdrêng. Ngế chêh hlá tơbeăng a kơpong Tây Nguyên ai cheh tối ‘na tơdroăng mê:

Rế hên ngế ki tro châi mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ

Rế hên ngế ki tro châi mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ

VOV4.Xơ Đăng - Tung pơla a chê kố, kơxô̆ ngế ki tro pơreăng mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ mot pơlât a hngêi pơkeăng a Dak Lak tâk hên. Tơdroăng mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ tơdjâk dêi hên tơdroăng, tung mê hyôh kong prâi pơhlêh chiâng hngíu kơdrâ châ ngăn cho tơdroăng ki xiâm chiâng ai tơdroăng ki mơheăm ôh tá kâi mơ’rêh ăm ngoâ. Pơreăng pro tơ’lêi hlâ tâng ôh tá châ pơlât tơdrêng. Ngế chêh hlá tơbeăng a kơpong Tây Nguyên ai cheh tối ‘na tơdroăng mê:

Kuô̆k hô̆i kơ-êng kơvâ ngăn pơkeăng pơlât
Kuô̆k hô̆i kơ-êng kơvâ ngăn pơkeăng pơlât

VOV4.Xơ Đăng - Kơxo lơ 12/11, Ngế xiâm ngăn ‘na pơkeăng ƀă khăm pơlât - jâ Đào Hồng Lan pơtối tiâ rơkong kơ-êng dêi mâu kăn Kuô̆k hô̆i. Mâu kăn pơkâ thế tơkŭm pêi pro tơdâng tơ’mô mâu hnoăng cheăng, troăng hơlâ vâ mơdêk ki rơkê plĕng dêi hnoăng cheăng rak ngăn pơlât ivá châ chăn kuăn pơlê.

Kuô̆k hô̆i kơ-êng kơvâ ngăn pơkeăng pơlât

Kuô̆k hô̆i kơ-êng kơvâ ngăn pơkeăng pơlât

VOV4.Xơ Đăng - Kơxo lơ 12/11, Ngế xiâm ngăn ‘na pơkeăng ƀă khăm pơlât - jâ Đào Hồng Lan pơtối tiâ rơkong kơ-êng dêi mâu kăn Kuô̆k hô̆i. Mâu kăn pơkâ thế tơkŭm pêi pro tơdâng tơ’mô mâu hnoăng cheăng, troăng hơlâ vâ mơdêk ki rơkê plĕng dêi hnoăng cheăng rak ngăn pơlât ivá châ chăn kuăn pơlê.

Klêi pêi tơdroăng pơkâ tŏng gum vâi kơdrâi kuăn ngo mơhum kuăn ngá tơniăn a Tây Nguyên
Klêi pêi tơdroăng pơkâ tŏng gum vâi kơdrâi kuăn ngo mơhum kuăn ngá tơniăn a Tây Nguyên

VOV4.Xơ Đăng -Tung mâu tơdroăng ki loi ôh pá tro tung pơlê cheăm hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế a Lai Châu hdrối nah, ai tơdjâk hên ó troh hnoăng cheăng vâi kơdrâi tung rơpŏng hngêi ƀă rêh ối pơlê pơla. Pơkâ pêi pro tơdroăng tơkêa bro kơxô̆ 8 “Rak vế tơdroăng ki tơdâng pơla vâi kơdrâi vâi kơnốu ƀă mâu tơdroăng ki tŏng gum tơdrêng ƀă vâi kơdrâi ƀă vâi hdrêng” ối tung Hnoăng cheăng xiâm dêi tơnêi têa tung mơnhông pêi cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla kơpong hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế ƀă kong ngo hneăng hơnăm 2021-2030, hneăng má I: ing hơnăm 2021 troh a hơnăm 2025 hiăng veăng gum pro pơhlêh tuăn tơmiât, tuăn ki hlê plĕng dêi pơlê pơla ƀă dêi ing tơná mâu vâi kơdrâi. Gum ăm vâi khên vêh mơnhông dêi hnoăng cheăng tơná tung rơpŏng hngêi ƀă pơlê pơla.

Klêi pêi tơdroăng pơkâ tŏng gum vâi kơdrâi kuăn ngo mơhum kuăn ngá tơniăn a Tây Nguyên

Klêi pêi tơdroăng pơkâ tŏng gum vâi kơdrâi kuăn ngo mơhum kuăn ngá tơniăn a Tây Nguyên

VOV4.Xơ Đăng -Tung mâu tơdroăng ki loi ôh pá tro tung pơlê cheăm hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế a Lai Châu hdrối nah, ai tơdjâk hên ó troh hnoăng cheăng vâi kơdrâi tung rơpŏng hngêi ƀă rêh ối pơlê pơla. Pơkâ pêi pro tơdroăng tơkêa bro kơxô̆ 8 “Rak vế tơdroăng ki tơdâng pơla vâi kơdrâi vâi kơnốu ƀă mâu tơdroăng ki tŏng gum tơdrêng ƀă vâi kơdrâi ƀă vâi hdrêng” ối tung Hnoăng cheăng xiâm dêi tơnêi têa tung mơnhông pêi cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla kơpong hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế ƀă kong ngo hneăng hơnăm 2021-2030, hneăng má I: ing hơnăm 2021 troh a hơnăm 2025 hiăng veăng gum pro pơhlêh tuăn tơmiât, tuăn ki hlê plĕng dêi pơlê pơla ƀă dêi ing tơná mâu vâi kơdrâi. Gum ăm vâi khên vêh mơnhông dêi hnoăng cheăng tơná tung rơpŏng hngêi ƀă pơlê pơla.